Niezwykła obserwacja w ultrafiolecie. Gromada kulista skrywa 1400 gwiazd w różnych stadiach ewolucji

Naukowcy namierzyli ponad 1400 gwiazd w różnych stadiach ewolucji. Skrywały się one w gromadzie kulistej NCG 4590, a znaleziono je dzięki indyjskiej sondzie kosmicznej AstroSat.
NGC 4590

NGC 4590

Gromady kuliste to sferyczne zgrupowania powiązanych grawitacyjnie gwiazd z wyraźną, silną ich koncentracją w kierunku centrum. Astronomowie postrzegają je jako prawdziwe laboratoria pozwalające na badanie gwiazd na różnym etapie ewolucji.

Badania wykazały, że źródła o temperaturze ponad 7000 K w większości przyczyniają się do emisji ultrafioletu (UV). W odległości blisko 34 000 lat świetlnych, znajduje się gromada kulista NGC 4590. Jej wiek jest szacowany na ok. 11,2 mld lat. Teraz zespół astronomów z indyjskiego National Institute of Technology w Rourkela pod kierownictwem Ranjana Kumara postanowił zbadać tę gromadę za pomocą sondy AstroSat.

Zidentyfikowano 57 niebieskich gwiazd z gałęzi horyzontalnej (BHB), 11 czerwonych gwiazd z gałęzi horyzontalnej (RHB), 246 gwiazd z gałęzi czerwonego olbrzyma (RGB), 140 gwiazd z gałęzi podolbrzyma (SGB), 254 gwiazdy typu MSTO (ang. main-sequence turn-off), 626 gwiazd typu MS (ang. main-sequence), 41 gwiazd zmiennych typu RR Lyrae, 31 niebieskich gwiazd zmiennych (BS), dwie gwiazdy zmienne typu SX Phoenicis (SXPhe) i jedną asymptotyczną gwiazdę typu AGB (ang. asymptotic giant branch). To pokazuje, jak dużą różnorodność gwiazd można znaleźć w gromadzie NGC 4590.

Czytaj też: Gromada zadziwia swoim składem. Zawiera zaskakująco dużo martwych galaktyk

W jądrze NGC 4590 wykryto również dwa nowe źródła ultrafioletu dalekiego zasięgu – jedno z nich to ekstremalnie niebieska gwiazda z gałęzi horyzontalnej (EHB), podczas gdy natura drugiego pozostaje niejasna. Astronomowie przypuszczają, że to osobliwe źródło może być w fazie białego karła (WD).

BHB są 2-5 razy większe od Słońca, a ich masy mieszczą się w przedziale 0,6-0,65 masy Słońca. Temperatury efektywne tych gwiazd wynoszą 7,2-10,5 tys. K. W przypadku RHB, najmniejsza z nich ma promień ok. 7,72 promienia Słońca, a największa jest ok. 10,42 razy większa od naszej gwiazdy. Masy RHB zostały oszacowane na poziomie 0,65-0,7 masy Słońca, a ich temperatury oscylują wokół 6000 K.

Szczegóły badań można przeczytać w pracy opublikowanej na serwerze preprintów arXiv.