Dysk protoplanetarny zawiera rekordowo dużą cząstkę. Jej analizy mogą wyjaśnić, jak powstało życie

W dysku składającym się z pyłu i gazu krążącego wokół gwiazdy IRS 48 znajduje się cząstka złożona z dziewięciu atomów. Zdaniem naukowców można ją uznać za związek prebiotyczny.
Dysk protoplanetarny zawiera rekordowo dużą cząstkę. Jej analizy mogą wyjaśnić, jak powstało życie

Co to oznacza w praktyce? Przede wszystkim to, że taka cząsteczka może pełnić rolę budulca cukrów i innych cząsteczek biologicznych. Wykryty związek jest rekordowo duży jak na dysk protoplanetarny i jest określany mianem eteru dimetylowego. Może on odgrywać ważną rolę w powstawaniu życia, co jest szczególnie interesujące w kontekście miejsca, w którym odkryto tę cząstkę.

Czytaj też: Niechciane światło pomogło astronomom. Namierzyli gwiazdę neutronową

Dyski protoplanetarne stanowią bowiem miejsca, w których w pewnym momencie mogą utworzyć się planety. Obiekty te powstaną dzięki łączeniu się pyłu i gazu tworzącego dysk krążący wokół gwiazdy. W tym przypadku tą gwiazdą jest IRS 48. Jej odległość od Ziemi wynosi około 400 lat świetlnych, co – biorąc pod uwagę ogrom kosmosu – jest niewielkim dystansem.

Eter dimetylowy nie należy do rzadkości jeśli chodzi o skład wszechświata, jednak jak do tej pory nie znaleziono go w dysku protoplanetarnym. Związek ten składa się z dwóch atomów węgla, sześciu atomów wodoru i jednego atomu tlenu. Wykrycie go wokół IRS 48 było możliwe dzięki asymetrycznej strukturze mającej kształt półksiężyca i tworzącej tamtejszy dysk. W obrębie tej struktury gromadzą się większe cząsteczki pyłu. To właśnie tam dochodzi do łączenia się mniejszych fragmentów w większe, dając początek kometom czy planetom.

Dysk protoplanetarny składa się z pyłu i gazu, z którego powstają m.in. planety

Ustalenia w tej sprawie są dostępne na łamach Astronomy and Astrophysics i są pokłosiem badań przeprowadzonych z użyciem interferometru radiowego ALMA (Atacama Large Millimeter Submillimeter Array). Okazało się, że sygnatury cząstek, których obecność oszacowano na podstawie widma, były związane z eterem dimetylowym. Na miejscu znajduje się też mrówczan metylu, który także może stanowić budulec cząsteczek organicznych.

Czytaj też: Planeta krąży wokół dwóch gwiazd. Jej istnienie potwierdzono z użyciem niecodziennej metody

Jeśli okaże się, iż obecność eteru dimetylowego i innych związków organicznych nie jest niczym niespotykanym w przypadku dysków protoplanetarnych, to byłaby to świetna wiadomość z perspektywy poszukiwania życia pozaziemskiego. Dalsze badania powinny umożliwić wyjaśnienie ewolucji tych cząsteczek, od gwiezdnych żłobków (miejsc intensywnych narodzin gwiazd) aż po planety.