Co roku na świecie przeprowadza się miliony zabiegów chirurgicznych wykonywanych w znieczuleniu ogólnym – narkozie. Technika ta polega na tymczasowym wyłączeniu świadomości i utrzymywaniu organizmu pacjenta w stanie minimalnej aktywności – pod kontrolą anestezjologa.
Czytaj też: Starstim pozwoli na nieinwazyjną stymulację mózgu. Lepszy od Neuralink?
Badania przeprowadzone przez zespół lekarzy pod kierownictwem dr George’a Mashoura ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu Michigan, dr Maksa Kelza Szkoły Medycznej Uniwersytetu Pensylwanii oraz dr Michaela Avidana ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu Waszyngtońskiego, rzucają nowe światło na mechanizmy “restartu” świadomości po przebywaniu w stanie narkozy. Uczeni użyli propofolu i izofluranu u ludzi w celu zbadania wzorców ponownego pojawienia się świadomości oraz funkcji poznawczych. Wyniki opublikowano w czasopiśmie eLife.
Reset mózgu
Lekarze znieczulili na trzy godziny 30 zdrowych, dorosłych osób. Aktywność ich mózgu monitorowano za pomocą EEG, a aktywność w trybie czuwania i snu mierzono przed i po eksperymencie. Każdy z ochotników przeszedł specjalne testy poznawcze, mające na celu pomiar szybkości reakcji, trwałości pamięci, itd. Test przeprowadzono przed otrzymaniem znieczulenia, a następnie po odzyskaniu przytomności i co 30 minut.
Naukowcy chcieli dowiedzieć się, w jaki sposób mózg budzi się do życia po głębokiej nieświadomości. Czy dzieje się to jak na pstryknięcie palca – natychmiastowo, czy może poszczególne funkcje “włączają” się stopniowo? Wbrew pozorom, odpowiedzi są szczególnie ważne, bo w podobny sposób jak w narkozie, nasz mózg zachowuje się podczas głębokiego snu.
To, w jaki sposób mózg odzyskuje przytomność, jest ważne z klinicznego punktu widzenia, ale także daje nam wgląd w neuronalne podstawy samej świadomości.dr George Mashour
Analiza EEG i przeprowadzonych testów poznawczych wykazała, że odzyskiwanie świadomości jest stopniowym procesem. Zaskakujące jest to, że funkcją mózgu, która “włączyła” się jako jedna z pierwszych, była zdolność do abstrakcyjnego myślenia, kontrolowana przez korę przedczołową.
Choć początkowo było to zaskakujące, z punktu widzenia ewolucji ma to sens, że wyższe funkcje poznawcze muszą się wcześnie zregenerować. Jeśli, na przykład, ktoś budził się w obliczu zagrożenia, struktury takie jak kora przedczołowa byłyby ważne dla kategoryzacji sytuacji i generowania planu działania.dr Max Kelz
