Jak powstają niezwykłe wydmy na powierzchni Io? Ten księżyc został odkryty przez Galileusza

Słynny astronom miał na swoim koncie wiele odkryć, a jedno z nich wiązało się z Io, czyli trzecim pod względem wielkości księżycem Jowisza. Setki lat później naukowcy badają wydmy pokrywające powierzchnię tego obiektu.
Jak powstają niezwykłe wydmy na powierzchni Io? Ten księżyc został odkryty przez Galileusza

Badaczy kosmosu od dawna zastanawiała geneza grzbietów obserwowanych na Io. Dzięki ich nowym ustaleniom, dostępnym na łamach Nature Communications, można wyjaśnić, jak powstają owe wydmy. Przełom w sprawie był możliwy dzięki modelowaniu procesów związanych z ruchem ziaren piasku. Naukowcy wykorzystali również dane dostarczone przez sondę Galileo.

Czytaj też: Prognoza pogody na gorących superjowiszach. Kosmiczny Teleskop Hubble’a znowu w akcji

Nasze badania sugerują, iż istnieje możliwość uznania Io za nowy “świat wydmowy”. Zaproponowaliśmy i ilościowo przetestowaliśmy mechanizm, dzięki któremu ziarna piasku mogą się przemieszczać, a co za tym idzie, mogą tam powstawać wydmy. wyjaśnia główny autor, George McDonald

Patrząc z perspektywy naszej planety, istnienie wydm wydaje się wiązać z występowaniem wiatru. To właśnie on nanosi piasek i pył, tworząc charakterystyczne grzbiety. Sęk w tym, że na Io wiatry są niezwykle słabe, co jest następstwem niskiej gęstości tamtejszej atmosfery. Skąd więc biorą się formacje przypominające ziemskie wydmy?

Io to trzeci co do wielkości księżyc Jowisza

Jednym z najważniejszych wniosków wyciągniętych dzięki danym zebranym w czasie trwania misji Galileo, która rozpoczęła się w 1989 i zakończyła w 2003 roku, był ten dotyczący aktywności wulkanicznej zachodzącej na Io. Nic więc dziwnego, że powierzchnia tego księżyca jest pokryta ogromnymi ilościami substancji związanych z erupcjami. Autorzy nowych badań w tej sprawie wykorzystali równania matematyczne, aby oszacować, jakie siły działają na tamtejsze ziarna bazaltu.

Czytaj też: Na Księżyc poleci nowy lądownik. To pierwsza taka misja od czasów programu Apollo

Okazało się, że kiedy lawa spływa pod powierzchnię, gdzie ma kontakt z dwutlenkiem siarki, jej ujście jest wystarczająco gęste i szybkie, aby przemieszczać ziarna i prowadzić do tworzenia się wydm. Znając potencjalny mechanizm stojący za tym zjawiskiem, astronomowie sprawdzili zdjęcia powierzchni Io wykonane przez sondę Galileo. Dzięki ich analizom zauważyli, iż odstępy między grzbietami i stosunek ich wysokości do szerokości były zgodne z trendami obserwowanymi między innymi na Ziemi.