Okoliczności, w jakich ten koczownicy lud pojawił się na Starym Kontynencie pozostają niejasne. Wiadomo, że Awarowie przybyli z Azji Środkowej w VI wieku, ale dopiero dzięki najnowszym badaniom udało się określić genetyczne ich pochodzenie. Analizy poświęcone genezie tej grupy zostały opisane na łamach Cell.
Czytaj też: Kim byli mieszkańcy wyspy Sulawesi? Archeolodzy na tropie kolejnych homininów
Naukowcy działający w tej sprawie przeanalizowali genomy związane ze szczątkami Awarów zebranych na terenie Węgier. W toku badań ich autorzy doszli do wniosku, iż ten koczownicy lud wywodził się z Azji Środkowo-Wschodniej, a jego migracja była jedną z największych i najbardziej gwałtownych w całej starożytnej historii. Łącznie analizami objęto 66 osób zamieszkujących dawniej Kotlinę Panońską. Ich szczątki zostały złożone w ośmiu grobach wypełnionych kosztownościami. Poza tym naukowcy wzięli również pod uwagę materiał genetyczny mieszkańców Węgier sprzed i po obecności Awarów.
Awarowie w 560 roku dali początek istnieniu imperium, które istniało przez ponad 200 lat. Znajdowało się ono w obrębie Kotlinie Panońskiej, choć informacje w tej sprawie pochodzą przede wszystkim ze źródeł historycznych sporządzonych przez Bizantyjczyków. Ci również zastanawiali się nad pochodzeniem swoich wrogów, którzy mieli być powiązani z ludem Rouran zamieszkującym mongolski step. Inna teoria, forsowana przez Turków, negowała taki scenariusz.
Awarowie przez ponad 200 lat rządzili swoim imperium
Prowadzone na przestrzeni lat badania archeologiczne dostarczyły dowodów na istnienie wielu podobieństw między przedmiotami pozostawionymi przez koczowników z Kotliny Panońskiej oraz tymi o euroazjatyckim pochodzeniu. Do tego grona zaliczała się między innymi broń, naczynia oraz uprzęże wykorzystywane u koni. Co ciekawe, Awarowie wprowadzili do Europy strzemię. A jeszcze ważniejszy pozostaje fakt, iż władali oni terytorium obejmującym dzisiejsze Węgry, Rumunię, Słowację, Austrię, Chorwację i Serbię.
Historyczna kontekstualizacja wyników badań archeogenetycznych umożliwiła nam zawężenie czasu proponowanej migracji Awarów. W ciągu kilku lat pokonali oni ponad 5000 kilometrów z Mongolii na Kaukaz, a po kolejnych dziesięciu latach osiedlili się na terenie dzisiejszych Węgier. Jest to najszybsza długodystansowa migracja w historii ludzkości, jaką udało nam się do tej pory odtworzyć. Choongwon Jeong, jeden z autorów badania
Czytaj też: Na ISS trwa pierwszy w historii archeologiczny eksperyment kosmiczny
Badania wykazały również, że elity z okresu Awarów z VII wieku cechowały się obecnością 20-30% dodatkowego nielokalnego rodowodu. Wydawały się one powiązane z mieszkańcami Północnego Kaukazu i zachodnioazjatyckiego stepu. Poza głównym obszarem zasiedlenia autorzy natrafili na wysoką zmienność genetyczną, zwłaszcza w obrębie stanowiska Kölked na południowych Węgrzech. Pozwala to sądzić, że elita Awarów rządziła zróżnicowaną populacją z pomocą heterogenicznej elity lokalnej.
