Niesporczaki to najwytrzymalsze organizmy na naszej planecie. Mogą przetrwać ekstremalne temperatury, próżnię kosmiczną, a nawet promieniowanie rentgenowskie 500 razy intensywniejsze niż dawka, która zabiłaby człowieka. Wielu uczonych twierdzi, że niesporczaki byłyby w stanie przetrwać w nawet na innych planetach. Te niewielkie organizmy wielkości roztoczy mogą pomóc nam przygotować się do podróży kosmicznych.
Czytaj też: Niesporczaki – najtwardsi mieszkańcy Ziemi
Niesporczaki zamieszkują pozornie przyjazne miejsca, takie jak wilgotne kępki mchu czy zacienione połacie runa leśnego. Okazuje się jednak, że wilgotny dom niesporczaków może wysychać wiele razy w ciągu roku, a to stanowi zagrożenie dla tych istot. Brak wody uszkadza komórki w taki sam sposób jak wysoka temperatura czy promieniowanie.
Niezniszczalni
W takich warunkach powstają wysokie stężenia reaktywnych form tlenu. Rozdrabniają one DNA komórki na mniejsze fragmenty, podobnie jak robi to promieniowanie. Wysuszenie sprawia, że błony komórkowe marszczą się i pękają, co prowadzi do rozpadu białek. Niesporczaki wykształciły mechanizmy, które pozwalają im się przed tym bronić.
Przynajmniej dwa gatunki niesporczaków produkują białko, którego nie mają żadne inne zwierzęta na Ziemi. Mowa o białku Dsup (damage suppressor), które wiąże się z DNA i może stanowić fizyczną ochronę przed reaktywnymi formami tlenu.
Podglądanie niesporczaków może pomóc ludziom w odbywaniu dalekich podróży kosmicznych. Zarówno rośliny, jak i drożdże czy owady, które zabralibyśmy ze sobą, można by wyposażyć w białka Dsup, co pozwoliłoby im na wydajniejszy wzrost poza Ziemią.
Czytaj też: Niesporczaki i splątanie kwantowe? Naukowcy twierdzą, że udało im się tego dokonać
Naukowcy wprowadzili już gen dla białka Dsup do ludzkich komórek w warunkach laboratoryjnych. Wiele z nich przetrwało poziomy promieniowania rentgenowskiego lub reaktywnych form tlenu, które zabijają zwykłe komórki. Po wstawieniu ich do roślin tytoniu – eksperymentalnego modelu dla roślin spożywczych – gen Dsup wydawał się chronić rośliny przed ekspozycją na niszczącą DNA substancję chemiczną zwaną metanosulfonianem etylu. Rośliny z dodatkowym genem rosły szybciej niż te bez niego. Rośliny z genem Dsup doznały również mniej uszkodzeń DNA pod wpływem promieniowania UV.
Jeżeli kiedyś uda nam się dotrzeć do odległych zakątków kosmosu, być może zawdzięczać to będziemy niesporczakom.
