Sztuczny mózg coraz bliżej. Powstałe struktury są zaskakująco podobne do naszych

Pomimo imponujących możliwości narzędzi takich jak ChatGPT daleko im do naśladowania struktur ludzkiego mózgu. Niedawno przeprowadzone badania mogą jednak doprowadzić do zmian.
Sztucznej inteligencji lepiej nie ufać
Sztucznej inteligencji lepiej nie ufać

Szczególnie skuteczne takie narzędzia okazują się, gdy w grę wchodzi identyfikacja wzorów występujących w dużych zbiorach danych. Pod wieloma względami są jednak znacznie bardziej w tyle, a jakby tego było mało zużywają również ogromne ilości energii i zasobów na uczenie się.  Kiedy natomiast pojawia się konieczność adaptacji i funkcjonowania w dynamicznym, wciąż zmieniającym się środowisku, to wypadają znacznie gorzej od ludzi. 

Czytaj też: Jest miniaturowy, lecz niezwykle potężny. Wykorzystano go do walki z nowotworem mózgu

Niedawno na łamach Science Advances ukazała się publikacja, której autorzy opisywali, jak samoorganizujące się sieci miniaturowych srebrnych drucików wydają się uczyć i zapamiętywać w taki sam sposób, jak ludzki mózg. Teraz ci sami naukowcy pokusili się o dodatkowy komentarz w całej sprawie. Ostatecznym celem będzie odtworzenie struktury i funkcjonalności biologicznych neuronów oraz synaps w systemach niebiologicznych.

Wspomniane nanodruty mogłyby w tym pomóc. Mają one szerokość jednej tysięcznej ludzkiego włosa i składają się z wysoce przewodzącego metalu, takiego jak srebro. Zazwyczaj okrywa się go materiałem izolacyjnym, choćby w postaci plastiku.

Nanodruty wykorzystane przez autorów odtwarzają funkcje synaps występujących na przykład w ludzkim mózgu

Poddane stymulacji z użyciem sygnałów elektrycznych, jony migrują przez warstwę izolacyjną do sąsiednich nanodrutów. W mózgu podobna zależność dotyczy neuroprzekaźników i synaps. Jak podkreślają autorzy przytoczonych badań, za kluczowe uznaje się obecnie dwa aspekty wskazujące na funkcje poznawcze wysokiego rzędu: uczenie się i pamięć.

Szczególnie interesujący wydaje się fakt, iż autorzy byli w stanie wybierać ścieżki synaptyczne, które zostaną wzmocnione lub oslabione. Na podobnej zasadzie zachowują się synapsy w mózgu. Badacze byli w stanie zwiększyć ilość wzmocnień poprzez zastosowanie systemu kar i nagród względem swojej sieci. Ich podejście było inspirowane tzw. uczeniem wzmacniającym w mózgu.

Czytaj też: Sztuczna inteligencja ma konkurenta. Teraz obliczenia wykonuje się z użyciem układów opartych na mózgu

Poza tym wprowadzili rozwiązanie, dzięki któremu sieć pamiętała poprzednie sygnały na co najmniej siedem kroków wstecz. Taką samą liczbę elementów jest w stanie przechowywać w “pamięci roboczej” przeciętny człowiek. Imponujące podobieństwo! Ostatecznie badacze odnotowali ogromny skok wydajności w zakresie uczenia się sieci, a tworzenie się ścieżek synaptycznych okazało się zależne od tego, jak owe synapsy były aktywowane w przeszłości. W mózgu dzieje się to w podobnych okolicznościach. Dzięki dalszemu rozwojowi tego typu projektów świat nauki może doprowadzić do powstania jeszcze bardziej zaawansowanej sztucznej inteligencji. Jak widać, biologia często stanowi najlepszą inspirację dla inżynierów.