Tajemniczy stan skupienia materii. Naukowcy odnaleźli go w bardzo ekstremalnych obiektach

Podział stanów skupienia materii jest kwestią wysoce sporną, ponieważ można go dokonać na wiele różnych sposobów. Autorzy badań poświęconych gwiazdom neutronowym przekonują, że do długiej listy można dodać nową pozycję.
gwiazda neutronowa
gwiazda neutronowa

W myśl generalnego podziału, którego uczyliśmy się w szkołach, wyróżnia się stan ciekły, stały i gazowy. Gdyby wziąć jednak pod uwagę różne kryteria, to liczba pozycji wyniosłaby nawet pięćset. Autorzy publikacji zamieszczonej na łamach Nature Communications wyjaśniają, iż wewnątrz gwiazd neutronowych panują tak ekstremalne warunki, że dochodzi tam do trudnych do wyjaśnienia zjawisk.

Czytaj też: Teleskop Webba ustanowił rekord. Chodzi o powstające gwiazdy

Atomy składają się z protonów, neutronów i elektronów, przy czym protony i neutrony zawierają kwarki, które są ze sobą ściśle powiązane. Ale nie wszędzie, ponieważ autorzy przytoczonych badań sugerują, jakoby wewnątrz odpowiednio masywnych gwiazd neutronowych występowały warunki prowadzące do rozrywania łączących je wiązań. Mieszające się ze sobą kwarki miałaby tworzyć coś, co członkowie zespołu badawczego określają mianem zupy. Taka mieszanka tworzyłaby więc wnętrza gwiazd neutronowych – powstających na przykład za sprawą eksplozji supernowych.

I choć naukowcy nie potrafią odtwarzać materii tworzącej gwiazdy neutronowe, to mogą zastosować pewien trik. Jest on nazywany równaniem stanu i odnosi się do zależności między parametrami układu termodynamicznego. W odniesieniu do gwiazd neutronowych takie równianie jest określane mianem równania Tolmana-Oppenheimera-Volkoffa. Niestety, jest ono bardzo skomplikowane i nie dostarcza jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, czy materia kwarkowa faktycznie tworzy wnętrza gwiazd neutronowych.

Zdaniem autorów nieznany do tej pory stan skupienia materii występuje wewnątrz wysoce ekstremalnych obiektów zwanych gwiazdami neutronowymi

Autorzy nowych badań wykorzystali dane obserwacyjne dotyczące masy i wielkości gwiazd neutronowych oraz zaimplementowali wnioskowanie bayesowskie. Zakładając, że gwiazdy neutronowe posiadają jądra kwarkowe, to powinny być nieco gęstsze niż gwiazdy neutronowe pozbawione takich wnętrz. Według naukowców małe gwiazdy neutronowe nie powinny ich mieć, dlatego najlepiej jest porównać ich stosunek masy do gęstości, zestawiając je z masywniejszymi odpowiednikami.

Czytaj też: Teleskop Jamesa Webba obserwuje zderzenie dwóch gwiazd neutronowych. Teleskop dostrzegł niezwykle rzadki pierwiastek

Jak wykazały ekspertyzy, gwiazdy neutronowe o masie większej niż dwa Słońca, mają około 80-90 procent prawdopodobieństwa posiadania rdzeni kwarkowych. To z kolei pozwala sądzić, że istnienie materii jest bardzo prawdopodobne. Niewiadomą pozostanie to, gdzie znajduje się granica, po przekroczeniu której taka materia zaczyna się pojawiać. Z jednej strony autorzy są więc bliżsi rozwiązania zagadki związanej z tymi obiektami, ale z drugiej należy pamiętać o wielu niewiadomych, z którymi będą musieli się zmierzyć. Jedną z najbardziej fascynujących cech tych obiektów jest ich gigantyczna gęstość. Dość powiedzieć, że do masy dwukrotnie większej od Słońca wystarczy gwiazda neutronowa mająca 25 kilometrów średnicy.