Układ podwójny gwiazd zawiera trzeci obiekt. Astronomowie zidentyfikowali tego olbrzyma

Choć Słońce jest jedyną gwiazdą, wokół której krążą planety w naszym układzie, to gwiazdy podwójne (bądź układy złożone z jeszcze większej ich liczby) są zadziwiająco powszechne. Naukowcy szacują, że nawet połowa wszystkich układów może zawierać więcej niż jedną gwiazdę. W przypadku v Octantis wiele emocji wzbudza jednak jeszcze inny czynnik. 
Układ podwójny gwiazd zawiera trzeci obiekt. Astronomowie zidentyfikowali tego olbrzyma

Pierwsze doniesienia o nietypowej strukturze tego układu – potencjalnie podwójnego – pojawiły się w 2004 roku. Właśnie wtedy zaobserwowano sygnał wskazujący na istnienie trzeciego ciała, związanego z dwiema tamtejszymi gwiazdami. Mając to na uwadze autorzy najnowszych badań postanowili przekonać się, czym może być ten zagadkowy obiekt. O rezultatach niezwykłego śledztwa piszą teraz na łamach Nature.

Czytaj też: Astronomowie usłyszeli muzykę pobliskiej gwiazdy. Dostarczyła im przełomowych informacji

Ich publikacja sugeruje, jakoby układowi podwójnemu towarzyszyła gwiazda o nadspodziewanie wysokiej masie. Ta wydaje się bowiem około dwukrotnie wyższa od masy Jowisza. Astronomowie chcieli przekonać się, z czym mają do czynienia. Wykorzystali w tym celu możliwości oferowane przez spektrograf HARPS zamontowany na pokładzie teleskopu Europejskiego Obserwatorium Południowego w Chile.

Dzięki niemu członkowie zespołu badawczego zorientowali się, że sygnał docierający do Ziemi z okolic ν Octantis stanowi potwierdzenie istnienia planety, a przy okazji zdradza coś jeszcze. Wygląda na to, iż sposób jej poruszania nosi cechy typowe dla retrogradacji. Oznaczałoby to, że wydaje się ona przemieszczać na orbicie swoich gospodarzy w odwrotnym kierunku niż powinno mieć to miejsce.

Układ podwójny v Octantis już w 2004 roku zwrócił uwagę astronomów ze względu na docierające stamtąd sygnały. Poświęcone im badania wykazały, że może się w nim znajdować masywna planeta

Co więcej, jako że sygnał z 2004 roku pozostał stabilny przez dwie dekady, to trudno uznać, by do jego powstania doprowadziła aktywność jednej z gwiazd czy też ich wzajemne oddziaływania. A co wiemy na temat tych ostatnich? Masywniejsza z gwiazd jest podolbrzymem, czyli obiektem o wysokiej jasności i sporych rozmiarach. Jej towarzyszka jest z kolei białym karłem, czyli swego rodzaju pozostałością dawnej gwiazdy, która wykorzystała całe swoje paliwo i zrzuciła zewnętrzne warstwy.

Czytaj też: Uran dokonał okultacji gwiazdowej. To rzadkie zjawisko dało astronomom wielką szansę

Trzecim, niespodziewanym obiektem w układzie v Octantis pozostaje zagadkowa planeta. Ta, wraz z białym karłem, porusza się wokół masywniejszej z gwiazd. Różnią się kierunkiem ruchu, a autorzy powyższych doniesień przypuszczają, że to dzięki tej retrogradacji cały układ może zachować stabilność. Jeśli chodzi o genezę tej planety, to rozpatrywane są dwa główne scenariusze. Pierwszy wskazuje na początkowe orbitowanie wokół obu gwiazd, natomiast drugi odnosi się do narodzin przy udziale materii wyrzuconej w przestrzeń podczas transformacji w białego karła.