Za tym fascynującym projektem stoi młoda, bo założona zaledwie w 2023 roku firma Stellaria powstała jako spin-off Francuskiej Komisji Energii Atomowej i Energii Alternatywnej (CEA) oraz Schneider Electric. Startup właśnie pozyskał 23 miliony euro nowego finansowania, zwiększając łączną kwotę inwestycji do 33 milionów euro – w tym 10 milionów z rządowego programu Francja 2030. Pozyskane środki mają umożliwić realizację projektu przełomowego reaktora neutronowego na stopione sole, nazwanego Stellarium.
Celem Stellarii jest stworzenie reaktora jądrowego, który rozwiąże jedną z największych bolączek tej technologii – problematyczne odpady radioaktywne, które bardzo długo zanieczyszczają środowisko naturalne. Stellarium zostało zaprojektowane do pracy w zamkniętym cyklu paliwowym z wykorzystaniem ciekłego paliwa opartego na solach chlorkowych. Co istotne, reaktor ma potencjał niszczenia większej ilości długotrwałych odpadów jądrowych. Nigdy jeszcze nie powstało takie urządzenie.
Czytaj także: Chiny mają pierwszy taki reaktor na świecie. Niestraszna mu żadna temperatura
Jedną z najbardziej imponujących cech projektu jest jego długowieczność. Stellarium ma pracować bez uzupełniania paliwa przez ponad 20 lat, dostarczając energii o gęstości aż 70 milionów razy większej niż typowe akumulatory litowo-jonowe. Mówiąc prościej, jeden reaktor mógłby zasilać nawet 400 000 domostw, co czyni go realną alternatywą dla paliw kopalnych także w przemyśle ciężkim.
Równie ważne są kwestie bezpieczeństwa. Stellarium korzysta z naturalnej konwekcji do pasywnego chłodzenia oraz zawiera cztery fizyczne bariery ochronne – o jedną więcej niż standardowe reaktory. Projekt celowo ogranicza liczbę innowacji technologicznych, by skrócić czas rozwoju i zmniejszyć ryzyko związane z jego rozwojem. Można powiedzieć, że Stellaria zamiast rewolucji – stawia na ewolucję sprawdzonych rozwiązań.
Nowe finansowanie ma umożliwić firmie przejście do kolejnych etapów rozwoju: złożenie wniosku o autoryzację budowy (Demande d’Autorisation de Création – DAC), rozwój zaplecza badawczo-technicznego w Grenoble oraz podwojenie liczby pracowników. Jeżeli to się powiedzie, to firma chce doprowadzić do pierwszej reakcji rozszczepienia w 2029 roku i do wdrożenia komercyjnego już w 2035 roku.
Czytaj także: Ten reaktor jądrowy jest starszy niż ludzkość. Jego istnienie przeczy zdrowemu rozsądkowi
Rundzie inwestycyjnej przewodniczyli amerykański fundusz At One Ventures oraz francuska Supernova Invest. Wśród pozostałych inwestorów znalazły się m.in. CEA Investissement, Schneider Electric, Exergon i Technip Energies. Partnerzy zwracają uwagę na niski koszt budowy, pasywne zabezpieczenia, skalowalność oraz możliwość szybkiego wdrożenia technologii. Schneider Electric i Technip Energies zadeklarowały wsparcie we wdrożeniu projektu na skalę przemysłową.
Stellaria planuje budowę pełnowymiarowego demonstratora przemysłowego, który pozwoli potwierdzić wydajność i bezpieczeństwo reaktora. Ambicją firmy jest odegranie kluczowej roli w energetycznej transformacji Europy i świata – poprzez stworzenie niezawodnego, bezpiecznego i przyjaznego środowisku źródła energii, które może wspierać reindustrializację oraz ograniczać emisję gazów cieplarnianych.