Posiadacze Bitcoina, Ethereum i innych kryptowalut w Polsce mogą wkrótce spodziewać się zwiększonej uwagi ze strony Urzędu Skarbowego. Jak informuje Business Insider, na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy, która ma wdrożyć unijną dyrektywę DAC-8. Rada Unii Europejskiej już jednogłośnie przyjęła te przepisy w październiku 2023 roku, a nowe regulacje radykalnie zwiększą transparentność rynku kryptowalut.
Koniec z anonimowością transakcji
Po wejściu w życie nowych przepisów wszystkie platformy zajmujące się obrotem kryptowalutami będą zobowiązane do raportowania transakcji swoich użytkowników. Co istotne, dotyczy to zarówno serwisów z siedzibą w Unii Europejskiej, jak i tych działających na terenie Wspólnoty, ale zarejestrowanych poza nią.
Dyrektywa DAC-8 wprowadzi obowiązek raportowania dla czterech głównych typów transakcji:
- Kupno i sprzedaż kryptowalut za tradycyjne pieniądze (wymiana na FIAT)
- Wymiana jednej kryptowaluty na inną
- Przesyłanie kryptowalut poza giełdę (transfer do prywatnych portfeli)
- Płacenie kryptowalutami za towary lub usługi powyżej 50 000 USD
Organy podatkowe w krajach UE, w tym polski Urząd Skarbowy, otrzymają dostęp do szczegółowych danych, takich jak:
- Dane identyfikacyjne użytkowników
- Adresy portfeli kryptowalutowych
- Wartość przeprowadzanych transakcji
- Informacje o przepływach kryptoaktywów
Walka z praniem pieniędzy i uchylaniem się od podatków
Głównym celem nowych regulacji jest ograniczenie prania brudnych pieniędzy z wykorzystaniem kryptowalut. Równocześnie przepisy znacząco ułatwią wykrywanie niezgłoszonych zysków, co może przełożyć się na zwiększenie liczby kontroli skarbowych.
Jak zauważa Tomasz Konarzewski, cytowany przez Business Insider, nowe przepisy mogą zwiększyć liczbę kontroli i konsekwencji podatkowych dla posiadaczy kryptowalut.
Harmonogram wdrożenia
Dyrektywa DAC-8 została już przyjęta przez Radę UE 17 października 2023 roku po tym, jak Parlament Europejski wydał swoją niewiążącą opinię 13 września 2023 roku.
Państwa członkowskie UE mają czas do 31 grudnia 2025 roku na wdrożenie dyrektywy, a przepisy w pełni obowiązywać będą od 1 stycznia 2026 roku. Pierwszy raport będzie dotyczył transakcji z 2026 roku i będzie musiał zostać złożony do 31 stycznia 2027 roku.
Nie oznacza to jednak, że giełdy będą czekać z gromadzeniem danych – zbieranie informacji rozpocznie się już w styczniu 2026 roku, niezależnie od tego, kiedy poszczególne kraje formalnie wdrożą przepisy.
Czego dotyczy raportowanie?
DAC-8 nie wprowadza nowych reguł obliczania podatku od kryptowalut, ale skupia się na gromadzeniu i wymianie informacji podatkowych między krajami UE. Raportowaniu będą podlegać zarówno duże giełdy, jak Binance czy Coinbase, jak i mniejsze platformy, a także operatorzy spoza UE obsługujący klientów z Europy.
Giełdy będą musiały przekazywać szczegółowe informacje o transakcjach klientów, w tym:
- Dane osobowe użytkowników (imię, nazwisko, adres, NIP)
- Rodzaj posiadanych kryptowalut i ich ilość
- Wartość i liczbę przeprowadzonych transakcji
- Daty i szczegóły operacji kupna, sprzedaży i wymiany
Obecnie giełdy kryptowalut w Polsce nie mają obowiązku wystawiania PIT-8C ani przekazywania informacji do urzędów skarbowych, ale to się zmieni wraz z wejściem w życie DAC-8.
Co to oznacza dla użytkowników?
Nowe przepisy oznaczają koniec z możliwością ukrywania dochodów z kryptowalut. Jak zauważa kancelaria RPMS, może to oznaczać “zakończenie ery, kiedy właściciele portfeli kryptograficznych byli anonimowi względem organów podatkowych”.
Osoby, które do tej pory nie rozliczały się ze swoich inwestycji w waluty cyfrowe, powinny rozważyć uregulowanie swoich zobowiązań podatkowych, zanim nowe systemy raportowania wejdą w życie. Dla użytkowników największych giełd, takich jak Binance, oznacza to, że wszystkie transakcje będą widoczne dla polskiego fiskusa.
Globalna tendencja do większej kontroli
Regulacje DAC-8 to część szerszego trendu zwiększania kontroli nad kryptowalutami na całym świecie. Już teraz amerykańska skarbówka IRS zmusza giełdy, jak Coinbase i Kraken, do wydania informacji o swoich klientach.
W Polsce kompleksowy reżim podatkowy dotyczący kryptowalut obowiązuje od 1 stycznia 2019 roku, ale do tej pory kontrola była ograniczona przez brak automatycznego raportowania. DAC-8 to zmieni.
Czytaj też: Fiskus kontroluje zakupy na Allegro i OLX. Kiedy zapłacisz podatek?
Transparentność rynku finansowego to podstawa sprawiedliwego systemu podatkowego. Z punktu widzenia użytkowników może to oznaczać konieczność przystosowania się do nowej rzeczywistości, w której każda transakcja będzie widoczna dla organów skarbowych. Ale może to też być dobra okazja, żeby w końcu uporządkować swoje rozliczenia podatkowe – lepiej zrobić to teraz, niż czekać na pierwszy list z urzędu skarbowego.