Egzoplaneta okrąża swoją gwiazdę w nieco ponad 3 ziemskie dni. To jeden z gorących Jowiszy

TOI 1789b, zwana również HD 82139b, to egzoplaneta krążąca tak blisko swojej gwiazdy, że rok na jej powierzchni trwa tam zaledwie trzy ziemskie dni.
Egzoplaneta okrąża swoją gwiazdę w nieco ponad 3 ziemskie dni. To jeden z gorących Jowiszy

Właśnie tyle (a dokładniej rzecz ujmując, 3,2 dnia) ten tzw. gorący Jowisz potrzebuje do wykonania pełnego obrotu wokół swojej gwiazdy. Za odkryciem stoi zespół badawczy z indyjskiego Physical Research Laboratory. Znaleziony przez astronomów obiekt krąży wokół gwiazdy o masie około 1,5 razy większej od Słońca. Tworzony w ten sposób układ znajduje się około 725 lat świetlnych od Ziemi. Stanowi on obiekt badań opisanych na łamach Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Czytaj też: Kosmiczny Teleskop Hubble’a i odległa mgławica. Zobaczcie zdjęcia jednej z tamtejszych protogwiazd

Kluczowy okazał się w tym przypadku instrument PRL Advanced Radial-velocity Abu-sky Search (PARAS), zamontowany na teleskopie wchodzącym w skład Mt. Abu Observatory. To właśnie dzięki niemu przeprowadzono pomiary, które miały miejsce między grudniem 2020 a marcem 2021 roku. Później wsparcia udzielił między innymi niemiecki spektrograf TCES, z którego skorzystano w kwietniu tego roku.

Egzoplaneta TOI 1789b jest tak blisko swojej gwiazdy, że okrąża ją w ciągu 3,2 ziemskich dni

W ten sposób naukowcy zrozumieli, że wokół TOI 1789 krąży egzoplaneta określana mianem TOI 1789b bądź HD 82139b. Przy rozmiarach większych niż Jowisz (TOI 1789b jest o około 1,4 razy większa), obiekt ten ma tylko 70% jego masy. Ze względu na niezwykle małą odległość dzielącą tę egzoplanetę i jej gwiazdę, rok na jej powierzchni trwa zaledwie nieco ponad trzy ziemskie dni. Gdyby porównać odległość między tym gorącym Jowiszem a TOI 1789 do realiów naszego układu, to okazałoby się, że stanowi ona 0,05 jednostki astronomicznej, czyli odległości dzielącej Ziemię i Słońce.

Poza ekstremalnie krótką orbitą, bliskość tamtejszej planety i gwiazdy powoduje również, że temperatury na powierzchni tego gorącego Jowisza przekraczają 1700 stopni Celsjusza. Dla porównania: najbliższa Słońcu planeta, czyli Merkury, potrzebuje około 88 dni na wykonanie pełnego okrążenia wokół naszej gwiazdy. Z kolei temperatury na jego powierzchni przekraczają 400 stopni Celsjusza – nadal są jednak ponad czterokrotnie niższe niż w przypadku TOI 1789b.

Czytaj też: Egzoplanety mogą zawierać minerały nieznane w Układzie Słonecznym

Badania poświęcone gorącym Jowiszom pomagają astronomom zrozumieć kulisy narodzin i ewolucji układów planetarnych. Autorzy opisywanego odkrycia dodają, iż znalezienie takiego układu dostarcza informacji dotyczących między innymi funkcjonowania tych układów wokół ewoluujących i starzejących się gwiazd. Prawdopodobnie najbardziej znanym przykładem gorącego Jowisza jest natomiast KELT-9b, gdzie temperatury na powierzchni przekraczają 4 tysiące stopni Celsjusza.