Rok trwający kilkanaście godzin? Egzoplaneta rekordowo szybko okrąża swoją gwiazdę

Wykonanie pełnego okrążenia wokół Słońca zajmuje Ziemi około 365 dni. Egzoplaneta TOI-2109b robi to samo względem swojej gwiazdy w ciągu zaledwie kilkunastu godzin.
Rok trwający kilkanaście godzin? Egzoplaneta rekordowo szybko okrąża swoją gwiazdę

Wiąże się to oczywiście z faktem, że ta planeta pozasłoneczna znajduje się niezwykle blisko swojego kosmicznego gospodarza. Odległość pomiędzy nią a gwiazdą TOI-2109 powoduje bowiem, że pokonanie pełnej orbity zajmuje około 16 godzin. Z kolei temperatury panujące na powierzchni oddalonej o około 855 lat świetlnych egzoplanety przekraczają 3200 stopni Celsjusza.

Czytaj też: Biały karzeł krąży tak szybko, jak żaden inny. Wystarczą mu sekundy, by obrócić się wokół własnej osi

Odkrycie było możliwe dzięki działalności teleskopu TESS, który od maja ubiegłego roku prowadził obserwacje TOI-2109. Przez prawie miesiąc jego instrumenty zbierały dane dotyczące światła emitowanego przez tę gwiazdę. Ich analizami zajęli się następnie naukowcy poszukujący tranzytów, czyli okresowych spadków jasności gwiazdy wywołanych obecnością przechodzącej na jej tle planety. W ten sposób astronomowie stwierdzili, że co 16 godzin dochodzi tam do tranzytu.

Egzoplaneta TOI-2109b pokonuje orbitę wokół swojej gwiazdy w ciągu 16 godzin

TOI-2109b to tzw. gorący Jowisz, czyli jeden z gazowych olbrzymów krążących niezwykle blisko swoich gwiazd. W tym przypadku mowa o obiekcie mającym około 5-krotnie większą masę od “naszego” Jowisza. Opisywana egzoplaneta ma tak krótką orbitę, że jest ona rekordowa jeśli chodzi o znane nauce gazowe olbrzymy. Z kolei panujące na jej powierzchni temperatury plasują ją na drugim miejscu jeśli chodzi o wszystkie skatalogowane planety.

Jak wyjaśniają astronomowie, TOI-2109b coraz bardziej zbliża się do swojej gwiazdy, a jej ruch po orbicie przywodzi na myśl wodę spływającą w kierunku odpływu. I choć za naszego życia nie uda się zobaczyć, jak egzoplaneta zostaje pochłonięta przez swoją gwiazdę, to powinno to nastąpić w ciągu najbliższych 10 milionów lat. Jak wynika z artykułu opublikowanego na łamach The Astronomical Journal, pomiary prowadzone na różnych długościach fal optycznych i podczerwonych wykazały, że TOI-2109b – przy około 5-krotnie większej masie od Jowisza – jest również o około 35 procent większa.

Czytaj też: Egzoplaneta okrąża swoją gwiazdę w nieco ponad 3 ziemskie dni. To jeden z gorących Jowiszy

Z kolei dystans pomiędzy tą egzoplanetą a gwiazdą TOI-2109 wynosi mniej niż 2,5 miliona kilometrów. Aby ukazać skalę wystarczy dodać, że najbliższa Słońcu planeta, czyli Merkury, znajduje się niemal 60 milionów kilometrów od naszej gwiazdy. TOI-2109 jest natomiast o około 50 procent większa pod względem wielkości i masy od Słońca. Zdaniem autorów badania, spiralne zbliżanie się TOI-2109b do swojej gwiazdy przebiega w tempie wynoszącym od 10 do 750 milisekund na rok. Żaden inny gorący Jowisz, którego udało się do tej pory zaobserwować nie cechował się takimi wynikami.