Zdarzenie nazwane GW170817 zostało zaobserwowane w sierpniu 2017 r. Wybuch wyzwolił energię porównywalną do eksplozji supernowej. Była to pierwsza łączna detekcja fal grawitacyjnych i promieniowania gamma z fuzji podwójnej gwiazdy neutronowej. Następstwa tego zdarzenia były obserwowane przez 70 obserwatoriów na całym świecie i w przestrzeni kosmicznej, w szerokim zakresie widma elektromagnetycznego.
Czytaj też: Pobliskie galaktyki podlegają ochronie. Tarczę wykrył Kosmiczny Teleskop Hubble’a
Nic dziwnego, że w kierunku GW170817 został wycelowany Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Gwiazdy neutronowe zapadły się w czarną dziurę, której potężna grawitacja zaczęła ściągać materię z różnych zakamarków Wszechświata. Powstał szybko wirujący dysk, z którego w końcu wyłonił się dżet.
Jestem zdumiony, że Hubble mógł dać nam tak precyzyjny pomiar, który rywalizuje z precyzją osiąganą przez potężne teleskopy radiowe VLBI rozsiane po całym świecie.Dr Kunal P. Mooley z Caltech
Jak szybki jest ten dżet?
Łącząc różne obserwacje, naukowcy byli w stanie wskazać miejsce wybuchu. Pomiar Hubble’a pokazał, że dżet poruszał się z pozorną prędkością siedem razy większą od prędkości światła. Obserwacje radiowe pokazują, że później dżet zwolnił do pozornej prędkości czterokrotnie większej od prędkości światła.
Ponieważ nic nie może przekroczyć prędkości światła, więc ten “nadświetlny” ruch jest złudzeniem. Kiedy dżet zbliża się do Ziemi z prędkością bliską prędkości światła, światło, które emituje ma do pokonania krótszy dystans. Dżet “goni” swoje własne światło – między emisją światła przez dżet upłynęło więcej czasu niż się obserwatorowi wydaje, co powoduje zawyżenie prędkości obiektu – w tym przypadku pozornie przekraczającej prędkość światła.
Nasz wynik wskazuje, że dżet poruszał się co najmniej z prędkością 99,97% prędkości światła, gdy został wystrzelony.Dr Wenbin Lu z University of California
Pomiary Hubble’a, w połączeniu z pomiarami VLBI, ogłoszonymi w 2018 roku, znacznie wzmacniają długo domniemany związek pomiędzy fuzjami gwiazd neutronowych i krótkotrwałymi wybuchami promieniowania gamma. Związek ten wymaga pojawienia się szybko poruszającego się dżetu, który został teraz zmierzony w GW170817. Więcej informacji można przeczytać w czasopiśmie Nature.
