Przypadek z życia wzięty: w momencie pisania tego tekstu, na mój numer telefonu przyszedł SMS z informacją o wstrzymaniu paczki z tytułu drobnej niedopłaty. Należność (2,50 zł) można łatwo uregulować, klikając skrócony link w wiadomości. Czy wiecie co zrobić w takiej sytuacji? Większość nie ma zielonego pojęcia. Nie dajcie się nabrać na takie sztuczki.
Wiadomość oczywiście jest do skasowania, a numer do zablokowania, ale warto ją dodatkowo zgłosić do CERT Polska, używając w telefonie funkcji Przekaż, przesyłając jej treść bezpośrednio na numer 799-448-084. Przyznaję bez bicia, że sam zrobiłem to właśnie pierwszy raz. Być może dzięki temu ktoś inny nie będzie miał szansy zostać oszukanym.
Polacy kupują, oszuści polują. Mit zielonej kłódki
Specjaliści alarmują o rosnącej liczbie incydentów związanych z oszustwami na popularnych polskich portalach zakupowych. Z danych CERT Polska wynika, że w 2021 roku była ona 5-krotnie wyższa niż rok wcześniej. W tym roku stanowi już 7-krotność liczby przypadków z 2020 roku. Zjawisku na pewno pomogła pandemia COVID-19, która masowo pozamykała nas w domach i otworzyła szerzej drzwi do wygodnych zakupów online.
Od 2019 roku fałszywe sklepy internetowe wyłudzające dane dostępowe do kont bankowych powstają jak grzyby po deszczu. Tylko w 2020 roku zanotowano wzrost ich liczby względem 2018 roku o kosmiczne 1256 punktów procentowych. W tym roku tempo wzrostu jest nieco wolniejsze (34 p.p. względem 2021 roku), ale nadal je widać.
Do CERT Polska tylko w październiku tego roku wpłynęło ponad 26 tys zgłoszeń od internautów. Z tego aż 3300 przypadków zostało oznaczonych jako poważny incydent, który analizują specjaliści od cyberbezpieczeństwo. Przeważającą większość zgłoszeń (ponad 90%) stanowią oszustwa komputerowe.
Jak wyczuć oszusta w internecie?
Symbol zielonej kłódki przy adresie internetowym nie jest już gwarancją bezpieczeństwa zakupów online. Znaczenie ma sposób, w jaki trafiliśmy do danego sklepu. Lepiej unikać wiadomości w mediach społecznościowych, e-mailach czy komunikatorach. Warto też z ostrożnością podchodzić do wyników wyszukiwania.
Na stronie sklepu sprawdzajmy asortyment, szukajmy literówek (zarówno w adresie strony, jak i w treści), a także niedoróbek graficznych. Poszukajmy danych sprzedawcy w KRS. Warto nawet bezpośrednio się z nim skontaktować. Lepiej darować sobie gorące oferty limitowane czasowo, których cena jest wyjątkowo niska. Pamiętajmy, że cyberprzestępcy poza technologią używają również socjotechniki, wykorzystując ludzką naiwność.
To tylko kilka szybkich wskazówek pochodzących ze zaktualizowanego poradnika “Jak bezpiecznie kupować w internecie”, który specjaliści z CERT Polska przygotowali specjalnie z okazji Black Week oraz Black Friday. Poradnik w pliku PDF znajduje się pod powyższym linkiem prowadzącym do strony internetowej CERT Polska.
Zgłaszajcie oszustów do CERT Polska
Od sierpnia 2018 roku CERT Polska pełni obowiązki CSIRT NASK, czyli Zespołu Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego (ang. Computer Security Incident Response Team). CERT Polska to jednocześnie najstarszy w naszym kraju system reagowania na incydenty bezpieczeństwa, istniejący już od 1996 roku.
Dostaliście podejrzanego SMS-a z linkiem? Przekażcie ją na numer 799-448-084. Trafiacie na stronę internetową o wątpliwej reputacji? Zespół specjalistów CERT Polska jest do Waszej dyspozycji drogą mailową i telefoniczną w trybie 24/7. Niebezpieczne zdarzenie czy miejsce w sieci możecie też zgłosić przez formularz na stronie internetowej.
Czytaj też: Wchodzi w życie unijna ustawa o usługach cyfrowych. Internet stanie się bezpieczniejszym miejscem
Czytając poradnik CERT Polska z miejsca pomyślałem o mojej mamie. Na co dzień korzysta z internetu, mediów społecznościowych, zdarza jej się robić zakupy online i tym kanałem opłaca rachunki. W starciu z internetowym oszustem nie ma jednak większych szans. W dużym stopniu jej bezpieczeństwo w sieci zależy ode mnie. Rozejrzyjcie się dookoła siebie. Na pewno znajdziecie choć kilka osób, które mogą potrzebować podobnej pomocy.
