Sztuczne neurony działają. Są niemal identyczne jak te, które występują w naszych mózgach

Odtworzenie funkcjonowania ludzkiego mózgu wydaje się na ten moment niemożliwe, ale szwedzcy naukowcy stworzyli sztuczne neurony, które naśladują cechy pojedynczych komórek nerwowych. To może doprowadzić do opracowania zupełnie nowych terapii, choć droga do tego wciąż daleka.
Sztuczne neurony stworzone przez szwedzkich naukowców /Fot. Thor Balkhed, Linköping University

Sztuczne neurony stworzone przez szwedzkich naukowców /Fot. Thor Balkhed, Linköping University

Sztuczne neurony to temat, nad którym naukowcy z Uniwersytetu Linköping pracują od dawna. W 2022 r. zespół uczonych pod kierunkiem prof. Simone Fabiano zintegrował sztuczny neuron z żywą rośliną mięsożerną, a teraz poszedł krok dalej. W pracy opublikowanej w czasopiśmie Nature Materials, Szwedzi zbudowali sztuczną komórkę nerwową, zwaną “organicznym neuronem elektrochemicznym opartym na przewodnictwie” (c-OECN), która naśladuje 15 z 20 cech typowych dla neuronów biologicznych.

Jednym z kluczowych wyzwań w tworzeniu sztucznych neuronów, które skutecznie naśladują prawdziwe komórki nerwowe, jest możliwość włączenia modulacji jonowej. Tradycyjne sztuczne neurony wykonane z krzemu mogą emulować wiele cech neuronów, ale nie mogą komunikować się poprzez jony. W przeciwieństwie do nich, c-OECN wykorzystują jony, aby zademonstrować kilka kluczowych cech prawdziwych biologicznych neuronów. Prof. Simone Fabiano z Uniwersytetu Linköping

Sztuczne neurony – kiedy powstaną?

Już 5 lat temu, zespół prof. Fabiano jako jeden z pierwszych na świecie opracował organiczne tranzystory elektrochemiczne oparte na polimerach przewodzących typu n, czyli materiałach mogących transportować ładunki ujemne. Od tego czasu uczeni znacznie usprawnili te tranzystory i obecnie mogą drukować ich tysiące na elastycznym podłożu.

Czytaj też: 70 bilionów klatek na sekundę. Tyle potrzeba, by zobaczyć impulsy wysyłane przez neurony

W nowym sztucznym neuronie, jony są wykorzystywane do kontroli przepływu prądu przez polimer przewodzący typu n, co prowadzi do skoków napięcia urządzenia. Podobny proces zachodzi w biologicznych komórkach nerwowych. Nietypowy materiał pozwala na zwiększenie i zmniejszenie prądu w niemal idealnej krzywej kształcie dzwonu, która pod wieloma względami przypomina modyfikacje kanałów sodowych występujących w układach biologicznych.

Sztuczne neurony c-OECN pozwoliły na stymulację nerwu błędnego myszy /Fot. Thor Balkhed, Linköping University

Sztuczny neuron c-OECN podłączono do nerwu błędnego myszy i był on w stanie go stymulować, powodując zmianę rytmu serca o 4,5 proc. Może wydawać się to niewielka zmiana, ale w odniesieniu do całego organizmu jest znacząca.

Czytaj też: Naukowcy nauczyli neurony grać w Ponga. Przełom czy już “zabawa w Boga”?

Już sam fakt, że sztuczny neuron może stymulować nerw błędny, jest wielkim sukcesem. Może to pomóc w opracowaniu zupełnie nowych terapii. Kolejnym ważnym krokiem będzie zmniejszenie zużycia energii sztucznego neuronu, które wciąż jest za duże w porównaniu z neuronami biologicznymi.

Jest wiele rzeczy, których wciąż nie rozumiemy w pełni na temat ludzkiego mózgu i komórek nerwowych. W rzeczywistości nie wiemy, jak komórka nerwowa wykorzystuje wiele z tych 15 wykazanych cech. Naśladowanie komórek nerwowych może pozwolić nam lepiej zrozumieć mózg i zbudować obwody zdolne do wykonywania inteligentnych zadań. Przed nami długa droga, ale to badanie to dobry początek. Dr Padinhare Cholakkal Harikesh z Uniwersytetu Linköping