Blackout to złowieszczo brzmiący termin, który oznacza nic innego, jak nagłą i poważną awarię systemu elektroenergetycznego. To kryzysowa sytuacja, w wyniku której w setkach albo i tysiącach mieszkań momentalnie brakuje prądu. Przyczyny mogą być różne – od poważnych awarii (zdarzają się dziś ekstremalnie rzadko), przez klęski żywiołowe, po ataki terrorystyczne lub akty wojenne.
Czytaj też: Obywatele sami zadbają o energię na wypadek blackoutu. Rząd nie powinien przeszkadzać
Panuje przekonanie, że na krótkotrwały blackout każdy może przygotować się we własnym zakresie, ale długotrwały mógłby oznaczać kres współczesnej cywilizacji. Rządy na całym świecie pracują nad systemami, które miałyby chronić przed całkowitym blackoutem, ale nie ma jeszcze takiego, który byłby w stanie poradzić sobie z tym problemem w skali globalnej. Ale wkrótce może się to zmienić dzięki R-GRID.
Sztuczna inteligencja ochroni przed blackoutem
R-GRID to międzynarodowy projekt wspierany przez NATO, którego celem jest stworzenie narzędzia wykorzystującego sztuczną inteligencję do ochrony systemu sieci energetycznej, przeciwdziałania przerwom w dostawach prądu w kluczowych sektorach czy całkowitemu blackoutowi. Symulacje wykonywane przez R-GRID mają pomóc w identyfikacji “słabych ogniw” sieci czy wpłynąć na zwiększenie odporności systemów energetycznych – z uwzględnieniem zarówno tradycyjnych, jak i odnawialnych źródeł energii, będących na różnych poziomach zaawansowania technologicznego.
Agresja Rosji na Ukrainę podniosła świadomość zagrożeń dla bezpieczeństwa energetycznego Europy i skłoniła do przeprowadzenia analizy ryzyka w celu zidentyfikowania słabych punktów w systemie elektroenergetycznym. W projekcie R-GRID zajmiemy się zbudowaniem narzędzi służących do identyfikacji krytycznych elementów sieci elektroenergetycznej czy mających wpłynąć na zwiększenie jej odporności oraz stabilności. Maciej Kluczyński, prezes Polskiego Towarzystwa Bezpieczeństwa Narodowego, pełniący funkcję NATO country Project Director
Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa Narodowego (PTBN) jest interdyscyplinarną organizacją naukową, której celem jest budowanie odporności państwa wobec zagrożeń dla bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowej pozycji Rzeczypospolitej Polskiej. PTBN obecnie uczestniczy w projektach europejskich EU-Hybnet, EU-CIP oraz IMPRESS i współpracuje z EU Protective Security Advisors.
Zadaniem symulatora R-GRID będzie wsparcie decydentów w podejmowaniu kluczowych decyzji strategicznych w zakresie identyfikacji krytycznych komponentów sieci elektroenergetycznej czy modelowania ulepszeń elementów infrastruktury energetycznej. Ma to zwiększyć bezpieczeństwo wszystkich krajów Unii Europejskiej.
W kwietniu 2024 r. mija rok, gdy Finlandia uzyskała status państwa członkowskiego NATO. Finlandia ma długą granicę z Rosją. Posiadamy dwa podmorskie połączenia energetyczne z Estonią, której system elektroenergetyczny, podobnie jak Litwy i Łotwy, jest silnie powiązany z systemem rosyjskim. Wojna w Ukrainie pokazuje nam, że infrastruktura energetyczna jest jednym z głównych celów ataków Rosji. Dlatego wierzę, że projekt R-GRID wpłynie na poprawę bezpieczeństwa energetycznego państw sojuszniczych NATO oraz państw partnerskich. dr Päivi Mattila, dyrektor Programu Badań nad Bezpieczeństwem w Laurea University of Applied Sciences, współdyrektor projektu R-GRID
Projekt wspierany jest przez NATO, w ramach Programu Nauka dla Pokoju i Bezpieczeństwa. Projekt zaplanowany jest na 2 lata i otworzy drogę do wdrażania oraz wykorzystania R-GRID w praktyce.
