Ten przewodnik ma na celu uporządkowanie tej wiedzy, skupiając się na kluczowych modelach dostępnych dla użytkowników indywidualnych i bardziej wymagających profesjonalistów. Pomoże zrozumieć ich najważniejsze cechy oraz wybrać najlepszy dla siebie plan subskrypcyjny – darmowy, Plus lub Pro. Skupimy się na praktycznych zastosowaniach, abyście mogli świadomie nawigować po ofercie OpenAI i w pełni wykorzystać potencjał genAI.
Rosnąca rodzina modeli OpenAI – jak się w tym odnaleźć?
OpenAI regularnie udoskonala swoje modele i wprowadza nowe. Mamy więc wszechstronnego GPT-4o, “klasycznego” GPT-4, a teraz także zaawansowanego GPT-4.1 oraz jego zoptymalizowaną wersję GPT-4.1 mini (która zastępuje wcześniejszy model GPT-4o mini). Do tego dochodzą czasem mniej widoczne dla przeciętnego użytkownika, ale istniejące w ekosystemie starsze wersje (jak GPT-3.5) czy wysoce specjalistyczne modele z serii „o” dostępne w najdroższych planach. Obecnie w menu ChatGPT znajdziemy aż dziewięć modeli. Który wybrać i czym się tak naprawdę od siebie różnią?
Kluczem jest tu zrozumienie, że różne modele są optymalizowane pod kątem różnych zadań, wydajności i kosztów. Poniżej przyjrzymy się bliżej najważniejszym modelom dostępnym w popularnych planach ChatGPT, a następnie podsumujemy ich kluczowe różnice w tabeli.
Najważniejsze modele GPT i ich praktyczne zastosowania
Platforma ChatGPT oferuje dostęp do różnych modeli językowych. Oto te, z którymi najczęściej będziesz mieć do czynienia:
1. GPT-4o: twój wszechstronny, inteligentny asystent
- Dostępność: zarówno w planie darmowym (z limitami użycia), jak i w płatnych planach Plus i Pro.
- Kluczowe cechy: wysoka jakość generowanych treści, rozumienie złożonych poleceń, analiza obrazów, zaawansowany tryb głosowy, szybkość działania.
- Okno kontekstowe: do 128 000 tokenów.
- Konkretne przykłady użycia GPT-4o: kreatywne pisanie, pomoc w pracy z analizą PDF, generowanie pomysłów, analiza obrazów, nauka i tłumaczenia, interakcja głosowa.
Przykładowe prompy dla GPT-4.o:
- “Napisz scenariusz krótkiego (ok. 1 minuta) filmu reklamowego dla nowej aplikacji do nauki języków obcych, która wykorzystuje AI do personalizacji lekcji. Skup się na korzyściach dla użytkownika i dynamicznym montażu.”
- “Przeanalizuj ten wykres [tutaj możesz dołączyć plik obrazu .jpg z wykresem] przedstawiający miesięczną sprzedaż produktu X w ostatnim roku. Opisz główne trendy, zidentyfikuj miesiące z największym wzrostem i spadkiem, i zasugeruj dwie możliwe przyczyny tych wahań.”
- “Potrzebuję pomysłów na prezent urodzinowy dla osoby interesującej się fotografią i podróżami. Budżet to około 300 zł. Podaj 5 konkretnych propozycji wraz z krótkim uzasadnieniem, dlaczego mogą się spodobać.”
- “Stwórz plan 3-dniowej wycieczki do Pragi dla pary, uwzględniając główne atrakcje turystyczne, rekomendacje restauracji z kuchnią czeską oraz opcje wieczornej rozrywki. Załóż średni budżet.”
- (Prompt dla interakcji głosowej) “OK, ChatGPT, przećwiczmy moją prezentację. Będę mówić, a ty po każdym fragmencie daj mi informację zwrotną na temat płynności i użytych argumentów.”
2. GPT-4.1: nowa generacja mocy i precyzji
- Dostępność: obecnie dostępny dla subskrybentów planów ChatGPT Plus i Pro.
- Kluczowe cechy: ekstremalnie duże okno kontekstowe (np. 200 000+ tokenów), znacząco ulepszone zdolności rozumowania logicznego, wyższa wierność faktograficzna.
- Konkretne przykłady użycia GPT-4.1: analiza obszernych dokumentacji (prawniczych, finansowych), zaawansowane badania naukowe, rozwój oprogramowania na dużą skalę, tworzenie bardzo długich i spójnych treści, rozwiązywanie złożonych problemów biznesowych.
Przykładowe prompty dla GPT-4.1:
- “Przeanalizuj załączone dokumenty: raport roczny firmy X [plik1.pdf], analizę rynku Y [plik2.pdf] oraz strategię konkurenta Z [plik3.docx]. Na tej podstawie przygotuj kompleksową ocenę SWOT dla firmy X, identyfikując kluczowe synergie i zagrożenia wynikające z analizy wszystkich trzech dokumentów. Raport powinien mieć około 10 stron.”
- “Napisz szczegółowy rozdział pracy naukowej na temat ‘Etyczne implikacje wykorzystania zaawansowanej AI w systemach autonomicznego podejmowania decyzji’. Rozdział powinien zawierać przegląd literatury, analizę różnych stanowisk filozoficznych, studia przypadków i rekomendacje dotyczące przyszłych regulacji. Długość: minimum 5000 słów.”
- “Oto fragment kodu źródłowego dużej aplikacji [wklejasz długi fragment kodu lub dołączasz plik .zip z projektem]. Zidentyfikuj potencjalne problemy z bezpieczeństwem, zaproponuj refaktoryzację w celu poprawy czytelności i wydajności, oraz wygeneruj brakującą dokumentację dla głównych modułów, zachowując spójność z resztą projektu.”
- “Stwórz szczegółowy plan biznesowy dla startupu technologicznego rozwijającego platformę edukacyjną opartą na AI, z prognozami finansowymi na najbliższe 5 lat, analizą konkurencji i strategią marketingową. Uwzględnij długoterminową wizję rozwoju produktu i potencjalne rundy finansowania.”
3. GPT-4.1 mini: szybkość i inteligencja dla codziennych zadań (maj 2025)
GPT-4.1 mini to lżejsza, szybsza i bardziej efektywna kosztowo wersja najnowszego modelu GPT-4.1. Zastępuje ona GPT-4o mini, oferując ulepszone możliwości dzięki bazowaniu na nowszej architekturze. Jest zaprojektowana z myślą o dostarczaniu szybkich, ale wciąż inteligentnych odpowiedzi w codziennych, mniej skomplikowanych zadaniach.
- Dostępność: we wszystkich planach, w tym w planie darmowym (automatycznie po wyczerpaniu dziennego limitu interakcji z pełną wersją GPT-4o) oraz jako opcja w planach płatnych.
- Kluczowe cechy: bardzo szybki czas odpowiedzi, dobra jakość odpowiedzi dzięki architekturze GPT-4.1, efektywność kosztowa, potencjalnie większe okno kontekstowe i lepsze rozumienie niż poprzednie modele “mini”.
- Okno kontekstowe: duże, np. do 128 000 tokenów lub więcej, dziedzicząc po GPT-4.1, ale zoptymalizowane dla szybkości.
- Konkretne przykłady użycia GPT-4.1 mini:
- Szybkie odpowiedzi i informacje: “Jaka jest dzisiaj pogoda w Warszawie?” lub “Podsumuj ten artykuł [link] w 3 zdaniach.”
- Codzienna komunikacja: “Pomóż mi napisać krótki, uprzejmy e-mail z prośbą o informację.”
- Proste zadania kreatywne: “Podaj 5 pomysłów na nazwy dla kawiarni.”
- Podstawowe tłumaczenia: “Przetłumacz ‘Dziękuję za pomoc’ na język hiszpański.”
4. GPT-4: sprawdzona wysoka inteligencja dla złożonych zadań tekstowych
Mimo pojawienia się nowszych wersji, GPT-4 wciąż pozostaje niezwykle potężnym modelem, cenionym za wysoką jakość generowanych treści i dogłębne rozumienie kontekstu, szczególnie w zadaniach czysto tekstowych.
- Dostępność: w płatnych planach Plus i Pro.
- Kluczowe cechy: bardzo wysoka jakość i spójność długich tekstów, doskonałe rozumienie złożonych poleceń tekstowych.
- Okno kontekstowe: do 128 000 tokenów.
- Konkretne przykłady użycia GPT-4: pisanie specjalistycznych tekstów, zaawansowana pomoc w programowaniu, tworzenie rozbudowanych analiz (tekstowych).
Przykładowe prompty dla GPT-4:
- “Napisz esej porównawczy na temat stylów architektonicznych gotyku i renesansu, wskazując kluczowe różnice i podobieństwa oraz podając przykłady budowli. Długość: ok. 1500 słów.”
- “Stwórz serię 5 postów na bloga eksperckiego na temat ‘Zastosowanie data science w małych firmach’. Każdy post powinien omawiać inny aspekt i mieć około 800 słów.”
- “Pomóż mi napisać list motywacyjny na stanowisko [nazwa stanowiska] w firmie [nazwa firmy]. Oto moje CV [wklejasz CV lub kluczowe punkty] i opis stanowiska [wklejasz opis]. Podkreśl moje najważniejsze kwalifikacje i dopasowanie do roli.”
- “Wygeneruj skrypt dla podcastu (ok. 15 minut) omawiającego najnowsze trendy w marketingu cyfrowym, z uwzględnieniem przykładów udanych kampanii.”
Tabela porównawcza kluczowych modeli AI w ChatGPT (maj 2025)
| Cecha / Model | GPT-4.1 | GPT-4o | GPT-4 | GPT-4.1 mini (zastępuje GPT-4o mini) | GPT-3.5 (jako punkt odniesienia) | Modele specjalistyczne (np. o1 pro mode) |
| Główna specjalizacja | Ekstremalnie duży kontekst, złożone rozumowanie, wysoka precyzja | Wszechstronność, multimodalność (tekst, obraz, dźwięk), szybkość, inteligencja | Wysoka jakość i spójność długich tekstów, rozumienie niuansów tekstowych | Szybkość i inteligencja dla codziennych zadań (ulepszona wersja mini) | Podstawowe zadania, szybkość, niższy koszt | Głębokie rozumowanie, logika, STEM, kodowanie, specyficzne analizy |
| Okno kontekstowe (orientacyjne) | 200 000+ tokenów | 128 000 tokenów | 128 000 tokenów | Duże (np. 128 000+ tokenów) | 4 000 – 16 000 tokenów | Zróżnicowane, często duże |
| Wydajność / Szybkość (względna) | Umiarkowana do Wysokiej | Bardzo Wysoka | Umiarkowana | Najwyższa (dla modeli “mini”) | Wysoka | Zależna od modelu |
| Jakość / Rozumowanie (względne) | Najwyższa | Bardzo Wysoka | Bardzo Wysoka | Bardzo Dobra (lepsza niż poprzednie mini) | Standardowa | Najwyższa (w swojej specjalizacji) |
| Multimodalność | Tak (tekst, obraz, potencjalnie dźwięk) | Tak (tekst, obraz, dźwięk) | Głównie tekst | Głównie tekst (potencjalnie lepsza analiza obrazów niż starsze mini) | Głównie tekst | Zależna od modelu |
| Typowe zastosowania | Analiza bardzo długich dokumentów, badania naukowe, złożone strategie | Codzienna produktywność, kreatywne projekty, analiza danych, interakcje głosowe | Pisanie specjalistycznych artykułów, głębokie analizy tekstowe | Szybkie odpowiedzi, proste tłumaczenia, krótkie teksty, codzienne zadania | Proste chatboty, generowanie krótkich odpowiedzi | Rozwiązywanie problemów matematycznych, audyt kodu |
| Dostępność w ChatGPT (orientacyjna dla wyboru w UI) | Plus, Pro | Darmowy (limitowany), Plus, Pro | Plus, Pro | Darmowy (po limitach 4o), Plus, Pro (jako opcja) | Darmowy (często jako fallback) | Pro (wybrane modele) |
Plan darmowy ChatGPT: co otrzymujesz bez opłat?
- Dostępne modele: domyślnie GPT-4o (limitowany), następnie GPT-4.1 mini (zamiast GPT-4o mini). Okazjonalnie dostęp do GPT-3.5 jako modelu rezerwowego. Brak bezpośredniego wyboru GPT-4.1 i GPT-4.
- Dostęp do narzędzi (z limitami): generowanie obrazów (DALL-E), Analiza danych, przesyłanie plików/obrazów, Przeglądanie internetu (Search), korzystanie z GPTs, Wizja (Vision), standardowy tryb głosowy.
- Główne ograniczenia planu darmowego: limity użycia, brak możliwości tworzenia własnych GPTs.
ChatGPT Plus (23 euro/miesiąc): więcej mocy i dostęp do nowości
- Dla kogo: studenci, pisarze, programiści, freelancerzy, entuzjaści AI.
- Kluczowe korzyści i modele:
- Znacznie wyższe limity użycia dla GPT-4o.
- Dostęp do modelu GPT-4.
- Dostęp do najnowszego modelu GPT-4.1 oraz GPT-4.1 mini jako szybszej opcji.
- Szybsze czasy odpowiedzi, priorytetowy dostęp.
- Możliwość tworzenia i udostępniania własnych GPTs.
- Pełny dostęp do zaawansowanych narzędzi z wyższymi limitami.
ChatGPT Pro (229 euro/miesiąc): dla najbardziej wymagających profesjonalistów
- Dla kogo: programiści pracujący nad dużymi projektami, analitycy danych, agencje marketingowe, badacze, konsultanci.
- Kluczowe korzyści i modele:
- Wszystkie korzyści planu Plus.
- Najwyższe lub praktycznie nieograniczone limity użycia („Unlimited”) dla GPT-4o, GPT-4, GPT-4.1, a także GPT-4.1 mini.
- Pełne wykorzystanie maksymalnego okna kontekstowego oferowanego przez modele takie jak GPT-4.1.
- Dostęp do wybranych specjalistycznych modeli z serii „o”.
- Konkretne przykłady użycia ChatGPT Pro (z uwzględnieniem GPT-4.1 i modeli “o”):
- Intensywna produkcja i analiza z GPT-4.1: “Korzystając z GPT-4.1, przeanalizuj całą naszą bazę wiedzy…”
- Strategiczne projekty badawcze z GPT-4.1: “Dla projektu dotyczącego zmian klimatycznych, przetwórz i zsyntetyzuj dane…”
- Rozwiązywanie problemów logicznych z modelem serii “o”: “Dla tego złożonego problemu optymalizacji logistycznej…”
Porównanie: plan darmowy, ChatGPT Plus i ChatGPT Pro (z GPT-4.1 i GPT-4.1 mini)
| Cecha | plan darmowy | ChatGPT Plus | ChatGPT Pro |
| Cena miesięczna | bez żadnych kosztów | 23 euro/miesiąc | 229 euro/miesiąc |
| Główny model dostępu | GPT-4o (limitowany), następnie GPT-4.1 mini, ew. GPT-3.5 | GPT-4o (wyższe limity), GPT-4, GPT-4.1, GPT-4.1 mini | GPT-4o, GPT-4 („Unlimited*”), GPT-4.1 (najwyższe limity), GPT-4.1 mini, wybrane modele “o” |
| Dostęp do GPT-4.1 / 4.1 mini | nie (GPT-4.1) / tak (GPT-4.1 mini po limitach 4o) | tak (oba, z limitami planu Plus) | tak (oba, najwyższe limity) |
| Dostęp do modeli serii “o” (wybranych) | nie | nie (lub bardzo ograniczony) | tak |
| Maks. okno kontekstowe (efektywne) | mniejsze / duże (dla 4.1 mini) | duże (dla 4.1/4.1 mini) | pełne, maksymalne dla danego modelu |
| Limity użycia | niskie | znacznie wyższe | najwyższe / „Unlimited*” |
| Tworzenie własnych GPTs | nie | tak | tak |
Czytaj też: Claude 3.7 odbiera użytkowników ChatGPT. Jak nowy model Anthropic zmienia układ sił na rynku
Podsumowanie: który plan i model OpenAI wybrać w gąszczu opcji?
Rzeczywiście, oferta OpenAI może wydawać się skomplikowana, ale ten pozorny “bałagan” to efekt dynamicznego rozwoju. Kluczem jest świadomy wybór:
- Plan darmowy: doskonały do rozpoczęcia, testowania GPT-4o, a po limitach – nowego, ulepszonego GPT-4.1 mini.
- ChatGPT Plus: najlepszy stosunek ceny do możliwości. Daje dostęp do mocniejszych modeli, w tym GPT-4.1 i GPT-4.1 mini, co znacząco rozszerza możliwości.
- Przykład z GPT-4.1 w Plus: student piszący pracę magisterską użyje GPT-4.1 do analizy długich artykułów. Do szybkich notatek czy streszczeń może wybrać GPT-4.1 mini.
- ChatGPT Pro: dla profesjonalistów. Oferuje największą moc, najwyższe limity, pełne wykorzystanie możliwości GPT-4.1 i GPT-4.1 mini, oraz dostęp do specjalistycznych modeli “o”.
- Przykład z GPT-4.1 i modelem “o” w Pro: firma inżynieryjna wykorzystująca GPT-4.1 do analizy dokumentacji i modeli “o” do problemów projektowych.
Świat modeli AI rozwija się niezwykle szybko. Zastąpienie GPT-4o mini przez GPT-4.1 mini to kolejny przykład tego postępu. Pamiętaj, aby śledzić oficjalne komunikaty OpenAI, aby być na bieżąco z możliwościami platformy ChatGPT.