Gigantyczna antena rozciągająca się na długości pięciokrotnie większej niż Nowy Jork została przekierowana do zupełnie innych celów, niż pierwotnie zakładano. To, co miało służyć komunikacji z łodziami podwodnymi, stało się najpotężniejszym na świecie narzędziem do poszukiwania minerałów krytycznych dla współczesnej gospodarki.
Wojskowa technologia w służbie geologii
Chińskie władze dokonały interesującego przekształcenia systemu Wireless Electromagnetic Method (WEM) w zaawansowane narzędzie geologiczne. Nadajnik o mocy 500 kilowatów składa się z dwóch linii antenowych mierzących odpowiednio 80 km i 120 km.
Czytaj także: Chińczycy dokonali wielkiego odkrycia. Nieznane wcześniej minerały zapewnią im przewagę
Ta niezwykła technologia wykorzystuje sygnały elektromagnetyczne do penetracji gruntu na głębokościach niedostępnych dla konwencjonalnych metod badawczych. Pozwala to na eksplorację tak zwanej drugiej przestrzeni mineralnej, czyli strefy pomiędzy 500 a 2000 metrów pod powierzchnią ziemi, gdzie tradycyjne techniki często zawiodą.
Imponujący zasięg i możliwości systemu
Podczas testów przeprowadzonych w 2023 roku sygnały zostały zarejestrowane na odległość przekraczającą 2000 kilometrów, obejmując obszary od Tybetu przez Mongolię Wewnętrzną aż po Guangdong. W rejonie Xiong’an naukowcy odnotowali sygnały pola magnetycznego siedmiokrotnie silniejsze od szumu tła.
Ta niebywała moc umożliwia pokonywanie geologicznych zakłóceń i docieranie do znacznych głębokości. W tybetańskiej kopalni miedzi Jiama technologia pozwoliła na uzyskanie obrazów o wysokiej rozdzielczości z głębokości przekraczającej 3000 metrów.
Chińska dominacja w eksploracji elektromagnetycznej
Badania przeprowadzone przez Chińską Służbę Geologiczną ujawniły zaskakujący fakt – wszystkie systemy eksploracji elektromagnetycznej o mocy przekraczającej 100 kilowatów na świecie należą do Chin. Dla porównania, najpotężniejsze amerykańskie urządzenie osiąga zaledwie 30 kilowatów mocy.
Ta technologiczna przewaga przekłada się na konkretne osiągnięcia. Chińskie systemy ultrawysokiej mocy umożliwiły odkrycie największego złoża złota na świecie, ogromnych rezerw litu, głębokich rud uranu oraz znaczących złóż kobaltu i metali ziem rzadkich.
Przełomowe rezultaty osiągnięte w kopalni Jiama potwierdziły skuteczność zwiększenia mocy nadajników powyżej 100 kilowatów. Technologia elektromagnetyczna dostarczyła precyzyjnych obrazów geologicznych z głębokości przekraczającej 3 kilometry, co otwiera możliwości eksploracji obszarów wcześniej uznawanych za niedostępne.
Innowacyjne zastosowania w energetyce geotermalnej
Chińscy naukowcy rozwijają również zastosowanie szerokopolowej metody elektromagnetycznej (WFEM) w poszukiwaniu zasobów geotermalnych. W Basenie Sanying w zachodniej prowincji Junnan metoda została po raz pierwszy wykorzystana do eksploracji na głębokościach od 2 do 5 kilometrów.
Prowincja Junnan stanowi geologiczny skarbiec z ponad 700 gorącymi źródłami, co daje jej pierwsze miejsce w Chinach pod tym względem. Wiele z tych źródeł osiąga temperatury przekraczające 90 stopni Celsjusza, czyniąc je atrakcyjnymi dla produkcji energii geotermalnej.
Badania w Basenie Sanying pozwoliły na identyfikację dwóch zestawów systemów zbiornikowych, obejmujących płytkie systemy w warstwach triasu, dewonu i karbonu oraz głębokie systemy w warstwach permu. Naukowcy zidentyfikowali również dwa główne uskoki przesuwcze działające jako kanały przewodzenia ciepła, umożliwiające przepływ wysokotemperaturowej energii geotermalnej z głębokich warstw ku powierzchni.
Strategiczne implikacje dla przyszłości
Kontrola nad zaawansowaną technologią eksploracji elektromagnetycznej znacząco wzmacnia pozycję Chin w globalnym wyścigu o surowce krytyczne. W miarę jak świat przestawia się na energię odnawialną, zdolność do lokalizowania i zabezpieczania złóż litu, kobaltu i metali ziem rzadkich może zadecydować o przyszłości przemysłowej poszczególnych państw.
Chińska technologia otwiera drzwi do eksploracji obszarów dotąd uważanych za nieosiągalne. Druga przestrzeń mineralna, znajdująca się pomiędzy 500 a 2000 metrów pod powierzchnią, może skrywać ogromne zasoby niezbędne dla rozwoju zielonych technologii.
Kraje zachodnie stoją przed poważnym wyzwaniem technologicznym – ich systemy są znacznie słabsze od chińskich odpowiedników. Ta dysproporcja może mieć długofalowe konsekwencje dla globalnego rynku surowców i rozwoju technologii odnawialnych źródeł energii, choć warto zachować zdrowy sceptycyzm co do rzeczywistej skali tych przewag.
Perspektywy i wyzwania
Chociaż chińskie osiągnięcia w dziedzinie eksploracji elektromagnetycznej robią wrażenie, pojawiają się pytania o koszty środowiskowe takich przedsięwzięć oraz o to, czy podobne technologie mogą zostać rozwinięte przez innych graczy na arenie międzynarodowej. Sukcesy w kopalni Jiama niewątpliwie pokazują potencjał tych metod, ale prawdziwa wartość tego podejścia okaże się dopiero w dłuższej perspektywie.
Czytaj także: Dziwny system na dnie Pacyfiku łączy dwa światy. To pierwszy taki obiekt znany nauce
Technologia otwiera nowe możliwości, jednak jej powszechne wdrożenie może napotkać różne przeszkody, od kosztów operacyjnych po kwestie regulacyjne. Mimo to, chińskie doświadczenia wskazują, że połączenie wojskowych technologii z celami cywilnymi może przynosić zaskakująco dobre rezultaty w nietypowych zastosowaniach.