Specyfikacja Intel Core i9-12900K
Intel wraz z premierą 12. generacji procesorów wprowadził ważną nowość – architekturę obejmującą małe i duże rdzenie, kolejno P-Core (Golden Cove) i E-Core (Gracemont). Mamy więc do czynienia z nowością na rynku procesorów do komputerów stacjonarnych, gdzie do tej pory producenci decydowali się na stosowanie takich samych rdzeni. W przypadku Intel Core i9-12900K mamy do czynienia z 8 dużymi i małymi rdzeniami. Łącznie więc jest 16 rdzeni i 24 wątki – E-Core nie oferują wielowątkowości. Ilość wątków jest więc taka sama jak w przypadku 12-rdzeniowego AMD Ryzen 9 5900X, a ilość rdzeni jest równa AMD Ryzen 9 5950X.
Maksymalnie taktowanie turbo rdzeni P to 5,2 GHz, przy obciążeniu wszystkich rdzeni 4,9 GHz, a bazowe wynosi 3,2 GHz. Tutaj obecny jest jeszcze Intel Turbo Boost Max Technology 3.0, dzięki któremu taktowanie może sięgnąć 5,2 GHz. W przypadku rdzeni E, maksymalne taktowanie to 3,9 GHz, przy obciążeniu wszystkich 3,7 GHz, a bazowe 2,4 GHz. Intel Core i9-12900K jest też odblokowaną konstrukcją, więc bez problemów możecie ją podkręcić.
Czytaj też: Test płyty głównej Asus ROG Strix X570-E Gaming WiFi II
12. generacja procesorów przynosi zmiany dotyczące definicji limitów mocy. Od teraz- PL1 to PBP (processor base power), a PL2 to MTP (maximum turbo power). Dla i9-12900K limity wynoszą kolejno 125 W oraz 241 W. Co ciekawe, PBP jest takie samo jak dla i5-12600K, różnica znacząca jest w MTP. Intel powiedział też, że PL1=PL2=MTP i tutaj nie trzeba liczyć się z krótkim okresem przebywania procesora w stanie PL2. Jest to wreszcie rozsądne podejście, które i tak wprowadzali wcześniej producenci płyt głównych jako domyślne ustawienia.
Model K ma zintegrowaną kartę graficzną Intel UHD 770, natomiast w sprzedaży będzie też wersja KF. Powinna być ona tańsza i nie mieć iGPU. Procesor wspiera dwukanałowe pamięci RAM DDR4 do 3200 MT/s oraz DDR5 do 4800 MT/s. To drugie jest ważną nowością i może mieć znaczący wpływ na wyniki całej platformy. W tych testach procesor sparowałem jednak z pamięciami DDR4, więc możecie zobaczyć różnice bez wpływu rodzaju RAM. Kolejna ważna nowość to obsługa 16 linii PCI-E 5.0, której brakuje konkurencji.
Intel Core i9-12900K przygotowany został na podstawkę LGA1700. Niestety chłodzenia wymagają nowych montaży, co na pewno na początku będzie rodziło sporo problemów. Co więcej, na chwilę przed premierą nie wszyscy producenci ogłosili plan dotyczący oferowania nowych zestawów montażowych. CPU wykonane jest w procesie technologicznym Intel 7 (10 nm Enhanced SuperFin). Wreszcie więc niebiescy zrezygnowali z 14 nm i przeszli na mniejszą technologię. Wspomnę też jeszcze o maksymalnej temperaturze procesora, która wynosi 100°C.
Czytaj też: Test płyty głównej X570S Aorus Master
Jak przeprowadziłem testy Intel Core i9-12900K?
Odnośnie testów muszę wspomnieć o kilku ważnych kwestiach. Po pierwsze wykonałem je na systemie Windows 11. Procesory AMD przetestowałem po zainstalowaniu łatek, które rozwiązały początkowe problemy. W systemie wyłączyłem zabezpieczenia oparte na wirtualizacji. Zainstalowałem też najnowsze sterowniki, w tym Nvidia Game Ready 496.13.
Kolejna ważna kwestia dotyczy limitów mocy. Procesory 11. generacji przetestowałem w dwóch ustawieniach – domyślnych (PL1 mniejsze od PL2) oraz po ustawieniu PL1 i PL2 na maksymalne wartości. W przypadku procesorów 12. generacji sugerowane ustawienie PL1=PL2=MTP wydaje się bardzo rozsądnym podejściem, stąd CPU zostały w ten sposób sprawdzone. Na płytach wyłączałem też technologie typu MCE. Procesory AMD testowałem przy domyślnych ustawieniach po wyłączeniu PBO. Tak jak wspomniałem, procesory 12. generacji sparowałem z pamięciami DDR4 (Gear 1) tak, aby sprawdzić różnice tylko pomiędzy samymi CPU, bez wpływu pamięci. Testy w połączeniu z pamięciami DDR5 również dla Was wykonam, ale w trochę późniejszym czasie. Dodatkowo, jeśli chcielibyście zobaczyć konstrukcje w innych ustawieniach, to dajcie znać w komentarzach.
Każdy z testów powtórzyłem 3 razy lub do uzyskania powtarzalności. Dokładne opisy danego programu znajdziecie pod odpowiednim nagłówkiem.
Testy – 3DF Zephyr
3DF Zephyr służy do fotogrametrii, czyli do rekonstrukcji modeli 3D na podstawie zdjęć. Tutaj również wykorzystałem wbudowany benchmark pozwalający na ocenienie wydajności procesorów.
Testy – 3DMark CPU Profile
3DMark to jeden z najpopularniejszych benchmarków na świecie. Twórcy wprowadzili do niego CPU Profile, który sprawdza wydajność przy obciążeniu różnej ilości wątków. Zebrałem tutaj wyniki dla jednego oraz maksymalnej ilości wątków.
Testy – 3D Particle Movement
3DPM został opracowany przez serwis Anandtech. Symuluje on sześć różnych rodzajów ruchów cząstek w trójwymiarze. Poniżej znajdziecie ogólny wyniki testu podany jako mops/sec.
Testy – 7-Zip
7-Zip to darmowy program do kompresji plików, który jest często wykorzystywany przez użytkowników komputerów. W teście sprawdziłem czasy pakowania (do formatu .7z) paczki 1351 plików o wielkości 2,92 GB oraz jednego pliku o wielkości 18,6 GB.
Testy – Blender
Ten program każdy z Was powinien kojarzyć. Służy on do modelowania i renderowania obrazów czy animacji trójwymiarowych. Tutaj wykorzystałem renderowanie sceny Spring za pomocą silnika Cycles.
Testy – Cinebench R23
Cinebench to popularny benchmark bazujący na Maxon Cinema 4D. Pozwala on na dobrą ocenę wydajności procesorów i często pojawia się w przeciekach. W testach wykorzystałem wersję R23 oraz testy jedno i wielowątkowe.
Testy – Corona Benchmark
Silnik renderujący Corona dostępny jest Autodesk 3ds Max oraz Cinema 4D. Co ważne, nie wspiera on GPU, więc wydajność CPU jest tutaj kluczowa. W testach skorzystałem z benchmarka przygotowanego przez twórców, który dobrze sprawdza się w praktyce.
Testy – CPU-Z
Kolejnym benchmarkiem, często obecnym w przeciekach, jest ten zawarty w CPU-Z. Dzięki niemu można ocenić wydajność jedno i wielordzeniową procesorów. Jest to szybki test i każdy z Was może go bez problemu przeprowadzić na swoim PC.
Testy – DigiCortex
DigiCortex służy do wizualizacji sieci neuronowych oraz symulacji na dużą skalę. Nie zabrakło tutaj wykorzystania dokładnych modeli synaps, ich plastyczności oraz neuronów. Do testów wykorzystałem small benchmark, z którego to po 10 minutach trwania symulacji spisałem parametr Avg. Simulation Speed (x Real Time).
Testy – Frybench
Frybench oparty jest o Fryrender one SP2 i opracowany przez RandomControl. Jest to jeden z pierwszych silników renderujących opartych na bezstronnej symulacji fizyki światła. Wykorzystany benchmark pozwala na dobre porównanie wydajności różnych CPU.
Testy – Handbrake
Handbrake pozwala na konwersję filmów do niemal wszystkich formatów. Jest on też dostępny za darmo praktycznie na wszystkie platformy, stąd jego duża popularność. W teście sprawdziłem czas konwersji filmu .mp4 o długości 10 minut i 33 sekund do H.264 i H.265 (1080p30).
Testy – JetStream 2
Kolejny benchmark testuje JavaScript i WebAssembly oraz koncentruje się na najbardziej zaawansowanych aplikacjach internetowych. Ponownie ocenia on szybkość działania, tyle, że tym razem wynik otrzymujemy w punktach. Tutaj również wykorzystałem przeglądarkę Google Chrome.
Testy – Kraken JavaScript
Kolejny benchmark porównuje wydajność w złożonych obliczeniach opartych o JavaScript. Wynik ma kilka różnych składników i podawany jest w milisekundach – interesuje nas całkowity rezultat. Tutaj w testach wykorzystałem przeglądarkę Google Chrome.
Testy – PCMark 10
PCMark to benchmark służący do ocenienia ogólnej wydajności komputera. Symuluje on różne zadania wykonywane na komputerze. Poniżej znajdziecie ogólny wynik oraz wyniki dla testów: Essentials, Productivity oraz Digital Content Creation.
Testy – POV-Ray
POV-Ray to kolejny program mający wbudowany benchmark. Tym razem pozwala on na tworzenie obrazów z wykorzystaniem ray tracingu i służy głównie do tworzenia grafiki 3D. W testach wykorzystałem benchmark jedno i wielowątkowy.
Testy – Speedometer 2.0
Speedometer 2.0 mierzy responsywność aplikacji internetowych. Jego plusem jest symulowanie działań wykonywanych przez użytkownika, co pozwoli na ocenienie wydajności różnych procesorów. Tutaj w testach wykorzystałem przeglądarkę Google Chrome.
Testy – SuperPI
SuperPI liczy liczbę Pi do wskazanej ilości cyfr. Wykorzystuje on do tego algorytm Gauss–Legendre oraz działa tylko na jednym wątku. Jest on bardzo popularny np. podczas zawodów OC. Wykonałem tutaj obliczenia32 milionów cyfr (32M).
Testy – wPrime
wPrime to kolejny znany benchmark. Jeśli interesuje Was bardziej tematyka obliczeń, to więcej na ten temat znajdziecie tutaj. W tym przypadku wykorzystałem test 1024M i ustawiłem maksymalną ilość wątków dla każdego z procesorów.
Testy – VeraCrypt
VeraCrypt to oficjalny następca TruCrypt. Jest to oprogramowanie open-source więc nie ma co się dziwić, że jest naprawdę popularny. Program ma wbudowany benchmark, który wykorzystałem w sprawdzeniu wydajności procesorów. Na wykresach poniżej znajdziecie średnie wyniki trzech testów: AES, Twofish(Serpent) oraz Kuznyechik(Serpent(Camellia)).
Testy – V-Ray Benchmark
W tym programie miałem już okazję wykonać test kart graficznych – znajdziecie go tutaj. Tam też jest krótki opis. Twórcy V-Ray udostępnili darmowy benchmark, który to właśnie wykorzystałem w poniższych testach.
Testy – Assassin’s Creed Valhalla
Assassin’s Creed Valhalla to już dwunasta część tej znanej serii. Tym razem akcja odbywa się w IX-wiecznej Europie, głównie w Anglii. Jest to już tytuł, który bardziej stawia na elementy RPG z mitycznymi istotami. Ponownie jednak mamy do czynienia ze świetnymi efektami graficznymi. Testy przeprowadziłem w mieście Jorvik, a wybrana rozdzielczość to 1920 x 1080 przy ustawieniach ultra wysokich.
Testy – Borderlands 3
Kolejna część serii ponownie utrzymana jest w komiksowym klimacie. Ma ona naprawdę sporą dawkę humoru oraz ciekawą fabułę. Nie zabrakło też barwnych postaci, a sama akcja odbywa się z perspektywy pierwszej osoby. Testy wykonałem w lokacji Lectra City. Wybrałem też rozdzielczość 1920 x 1080 i ustawienia Badass.
Testy – Cyberpunk 2077
Cyberpunk 2077 to gra RPG z widokiem pierwszoosobowym. Mamy w niej do czynienia z wieloma dylematami moralnymi, a akcja dzieje się w przyszłości. Jest to jeden z najbardziej oczekiwanych tytułów 2020 roku, który zachwyca grafiką. Testy wykonałem w dzielnicy Little China. Ustawiłem rozdzielczość 1920 x 1080 oraz ustawienia Ultra.
Testy – Far Cry 6
Kolejna odsłona cyklu Far Cry to ponownie strzelanka typu FPP (pierwszoosobowa) z wielkim otwartym światem. Od trzeciej części seria stara się nas przyciągnąć poprzez wprowadzenie realnego i szalonego czarnego charakteru oraz świetnej grafiki. Tutaj wykorzystałem wbudowany w grę benchmark, rozdzielczość 1920 x 1080 oraz ustawienia Ultra.
Testy – Horizon Zero Dawn
Kolejny tytuł przedstawia przyszłość ludzkości. Ma on ciekawą historię oraz oferuje wciągającą przygodę. Rozgrywka jest TPP, czyli widziana z perspektywy trzeciej osoby. Nie zabrakło też elementów RPG i oczywiście świetnej grafiki. Za miejsce testowe wybrałem miasto Południk. Rozdzielczość to 1920 x 1080, a ustawienia graficzne najwyższa jakość.
Testy – Red Dead Redemption 2
Druga część gry ponownie przynosi świetne historie oraz dobrą rozgrywkę. Akcja przenosi nas w świat westernu. Nie zabrakło tutaj realistycznych broni, wykonywania codziennych czynności czy świetnej grafiki. Testy wykonałem w mieście Saint Denis, przy rozdzielczości 1920 x 1080 i maksymalnych ustawieniach graficznych.
Testy – Shadow of the Tomb Raider
Trzecia odsłona serii Tomb Raider opowiada o początkach znanej pani archeolog pakującej się w nowe problemy. W grze gramy z perspektywy trzeciej osoby, co pozwala na podziwianie świetnej grafiki. Testy przeprowadziłem w lokacji Kuwak Yaku. Ustawiłem rozdzielczość 1920 x 1080 i najwyższe ustawienia graficzne.
Testy – Sid Meier’s Civilization VI
Jest to jedna z pierwszych strategii 4X, która mimo premiery w 2016 roku jest ciągle mocno rozwijana. Twórcy wypuścili do niej sporą liczbę dodatków, a stratedzy cały czas cieszą się rozgrywką. Szósta odsłona przyniosła bardziej bajkową grafikę. Tutaj wykorzystałem dwa wbudowane w grę benchmarki – SI oraz Grafika. Rozdzielczość to 1920 x 1080, a ustawienia ultra.
Testy – Total War Saga: Troy
Total War: Troy to druga odsłona serii Total War Saga – pierwszą była Thrones of Britannia. W tym tytule wcielamy się w bohaterów dowodzących armią inspirowaną Iliadą Homera. Ostatnio w grze pojawiły się nawet mityczne jednostki wyjęte prosto z greckich mitów, co jest ciekawym dodatkiem. Tutaj wykorzystałem wbudowany benchmark Siege, rozdzielczość 1920 x 1080 oraz ustawienia Ultra.
Testy – Watch Dogs Legion
Akcja trzeciej części serii Watch Dogs dzieje się w niedalekiej przyszłości w Londynie. Wcielamy się w grupę hakerów, którzy toczą wojnę z rządzącą korporacją. Co ważne, do naszej ekipy możemy zrekrutować praktycznie każdego mieszkańca miasta. Tutaj testy przeprowadziłem w pobliżu stacji metra Waterloo, przy rozdzielczości 1920 x 1080 oraz ustawieniach ultra.
Temperatury i podkręcanie Intel Core i9-12900K
W testach wykorzystałem AiO Aorus Waterforce 280, które niestety nie ma najlepszego docisku. Widać to dobrze po przymocowaniu chłodzenia po równomiernym nałożeniu cienkiej warstwy pasty na CPU. Pośrodku są miejsca kompletnie bez kontaktu z podstawką AiO i pomaga tutaj jedynie mnóstwo nałożonej pasty. Dodatkowo jeśli macie AiO 360 powinniście też notować niższe temperatury. Bez OC przy obciążeniu Cinebench R23 i AiO ustawionym na 100% obrotów wentylatorów i pompki zanotowałem średnio 86°C/74°C. Jest więc już dosyć gorąco.
CPU udało mi się podkręcić do 5,1 GHz/ 4,1 GHz przy napięciu 1,356 V. Tutaj niestety pod obciążeniem temperatury sięgały średnio 105°C/89°C, więc do takich ustawień zdecydowanie potrzeba mocniejszego chłodzenia. W takim też wypadku wyższe napięcie praktycznie było nie do użytkowania, więc nie miałem możliwości sprawdzenia tutaj stabilności taktowania.
Czytaj też: Test płyty głównej Gigabyte X570S Aero G
Testy OC – Cinebench R23
Cinebench to popularny benchmark bazujący na Maxon Cinema 4D. Pozwala on na dobrą ocenę wydajności procesorów i często pojawia się w przeciekach. W testach wykorzystałem wersję R23 oraz testy jedno i wielowątkowe.
Testy OC – Corona Benchmark
Silnik renderujący Corona dostępny jest Autodesk 3ds Max oraz Cinema 4D. Co ważne, nie wspiera on GPU, więc wydajność CPU jest tutaj kluczowa. W testach skorzystałem z benchmarka przygotowanego przez twórców, który dobrze sprawdza się w praktyce.
Testy OC – V-Ray Benchmark
W tym programie miałem już okazję wykonać test kart graficznych – znajdziecie go tutaj. Tam też jest krótki opis. Twórcy V-Ray udostępnili darmowy benchmark, który to właśnie wykorzystałem w poniższych testach.
Testy OC – Shadow of the Tomb Raider
Trzecia odsłona serii Tomb Raider opowiada o początkach znanej pani archeolog pakującej się w nowe problemy. W grze gramy z perspektywy trzeciej osoby, co pozwala na podziwianie świetnej grafiki. Testy przeprowadziłem w lokacji Kuwak Yaku. Ustawiłem rozdzielczość 1920 x 1080 i najwyższe ustawienia graficzne.
Testy OC – Sid Meier’s Civilization VI
Jest to jedna z pierwszych strategii 4X, która mimo premiery w 2016 roku, jest ciągle mocno rozwijana. Twórcy wypuścili do niej sporą liczbę dodatków, a stratedzy cały czas cieszą się rozgrywką. Szósta odsłona przyniosła bardziej bajkową grafikę. Tutaj wykorzystałem dwa wbudowane w grę benchmarki – SI oraz Grafika. Rozdzielczość to 1920 x 1080, a ustawienia ultra.
Testy OC – Total War Saga: Troy
Total War: Troy to druga odsłona serii Total War Saga – pierwszą była Thrones of Britannia. W tym tytule wcielamy się w bohaterów dowodzących armią inspirowaną Iliadą Homera. Ostatnio w grze pojawiły się nawet mityczne jednostki wyjęte prosto z greckich mitów, co jest ciekawym dodatkiem. Tutaj wykorzystałem wbudowany benchmark Siege, rozdzielczość 1920 x 1080 oraz ustawienia Ultra.
Czytaj też: Test płyty głównej ASRock X570S PG Riptide
Pobór mocy
Pobór mocy sprawdziłem za pomocą watomierza Voltcraft Energy Logger 4000. Za obciążenie posłużył mi wielowątkowy test Cinebench R23, a wyniki spisałem po 5 minutach jego działania.
Test Intel Core i9-12900K – podsumowanie
Powyższy wykres stanowi pewne uproszczenie i przedstawia średnią ze wszystkich wykorzystanych w teście programów (oprócz gier i wPrime, o którym trochę dalej). Jak sami widzicie, i9-12900K notuje fantastyczną wydajność i znacznie wyprzedza Ryzena 9 5900X prawie doganiając Ryzen 9 5950X. Jest to najwydajniejsza konstrukcja jednordzeniowa, co potwierdzają m.in. testy Cinebench R23, POV-Ray czy CPU-Z. W testach wielowątkowych konstrukcji udaje się nawet pokonywać Ryzena 9 5950X (m.in. Cinebench R23, 3DMark CPU Profile) choć w programach takich jak V-Ray, Corona czy CPU-Z są widoczne różnice. Bez wątpienia jednak wydajność jest świetna.
Sama obecność małych i dużych rdzeni sprawiła problem tylko w jednym programie – wPrime. Tutaj rdzenie P oczekują na wykonanie obliczeń przez rdzenie E, a odpalenie testu nawet na mniejszej ilości wątków najpierw obciąża rdzenie E. Jest to przykład programu, który będzie musiał być dostosowany do nowej architektury.
W grach procesor nie ma konkurencji. Jest to zdecydowanie najwydajniejsza jednostka, którą na pewno docenią gracze. Odstawiła ona o 7% i5-12600K, który jest zaraz za nią i zrównuje się z i9-11900K czy Ryzenami 9. Tutaj gracze na pewno będą wybierali ten procesor jeśli zależy im na jak najwyższej ilości fps.
Procesor stosunkowo przyjemniej się podkręca, jednakże temperatury robią się naprawdę duże i bez AiO 360 z dobrym dociskiem nawet nie ma co do tego podchodzić. Natomiast po OC jesteście w stanie jeszcze zwiększyć wyniki w różnych zastosowaniach. Musicie też zwrócić uwagę na pobór mocy, który bez OC wynosi ok. 349 W, a po OC sięga 435 W. Procesor możecie też sparować z pamięciami DDR5 – takie testy też dla Was przygotuję.
Pozostaje jeszcze kwestia ceny. Za model Intel Core i9-12900K zapłacicie ok. 2999 zł, a za wersję Intel Core i9-12900KF ok. 2899 zł. Cena jest więc większa niż w przypadku i9-11900K oraz większa od Ryzna 9 5900X. Jest za to niższa od Ryzena 9 5950X. Należy jednak pamiętać o cenach płyt głównych Z690, które są wyższe niż w przypadku analogicznych modeli Z590 oraz o cenach DDR5, choć tutaj możecie zawsze sparować procesor z DDR4. Całość będzie jednak wymagała większych nakładów finansowych, choć moim zdaniem taka wydajność jest tego warta.
Procesor moim zdaniem zanotował więc naprawdę fajną premierę. Wydajność procesora jest znakomita i jest to wydajniejsza konstrukcja w programach od Ryzena 9 5900X oraz najwydajniejsza propozycja dla graczy. Musicie tylko chwilę poczekać, aż producenci chłodzeń będą w pełni gotowi na poradzenie sobie z tą konstrukcją, bo tutaj na pewno będzie jeszcze trochę zamieszania.
Za dostarczenie procesorów Intel Core i9-11900K, AMD Ryzen 5 5600X, AMD Ryzen 9 5900X i AMD Ryzen 9 5950X dziękuję sklepowi X-Kom.
