Intel Core i9-12900K – DDR4 vs DDR5
Zacznijmy może od wykorzystanych pamięci. Na platformie do testów procesorów mam pamięci XPG Spectrix D50 4x 8 GB 3600 MHz CL18. Co ważne działają one w trybie Gear 1, czyli taktowanie pamięci w stosunku do taktowania kontrolera wynosi 1:1. Jest to ważne, bowiem już w poprzedniej generacji testy wykazały, że zmiana na Gear 2 (1:2) potrafi powodować spory spadek wydajności.
Czytaj też: Test procesora Intel Core i9-12900K
Pamięci DDR5 to G.Skill Trident Z5 RGB 2x 16 GB 5600 MHz CL36. Są to więc stosunkowo szybkie pamięci, które powinny gwarantować całkiem niezłą wydajność. W wielu testach w sieci znajdziecie procesor sparowany z wolniejszymi pamięciami DDR5 o większych opóźnieniach, więc wykorzystanie wydajniejszych pamięci może rzucić nowe światło na wydajność zestawu. Ważną kwestią jest ponownie sprawa Gearów. Tym razem pamięci działają w trybie Gear 2. Płyta umożliwiała ustawienie Gear 1, ale niestety nie chciała wtedy ruszyć. W trybie auto również wybrany był tryb Gear 2, więc niestety ale na to nic się nie poradzi. Zobaczmy więc, czy taka konfiguracja DDR5 będzie w stanie pokonać DDR4 oraz jak duże będą różnice.
Pozostałe informacje dotyczące testów
Odnośnie testów muszę wspomnieć o kilku ważnych kwestiach. Po pierwsze wykonałem je na systemie Windows 11. Procesory AMD przetestowałem po zainstalowaniu łatek, które rozwiązały początkowe problemy. W systemie wyłączyłem zabezpieczenia oparte na wirtualizacji. Zainstalowałem też odpowiednie sterowniki, w tym Nvidia Game Ready 496.13.
Kolejna ważna kwestia dotyczy limitów mocy. Procesory 11. generacji przetestowałem w dwóch ustawieniach – domyślnych (PL1 mniejsze od PL2) oraz po ustawieniu PL1 i PL2 na maksymalne wartości. W przypadku procesorów 12. generacji sugerowane ustawienie PL1=PL2=MTP wydaje się bardzo rozsądnym podejściem, stąd CPU zostały w ten sposób sprawdzone. Na płytach wyłączałem też technologie typu MCE. Procesory AMD testowałem przy domyślnych ustawieniach po wyłączeniu PBO. Każdy z testów powtórzyłem 3 razy lub do uzyskania powtarzalności. Dokładne opisy danego programu znajdziecie pod odpowiednim nagłówkiem.
Testy – 3DF Zephyr
3DF Zephyr służy do fotogrametrii, czyli do rekonstrukcji modeli 3D na podstawie zdjęć. Tutaj również wykorzystałem wbudowany benchmark pozwalający na ocenienie wydajności procesorów.
Testy – 3DMark CPU Profile
3DMark to jeden z najpopularniejszych benchmarków na świecie. Twórcy wprowadzili do niego CPU Profile, który sprawdza wydajność przy obciążeniu różnej ilości wątków. Zebrałem tutaj wyniki dla jednego oraz maksymalnej ilości wątków.
Testy – 3D Particle Movement
3DPM został opracowany przez serwis Anandtech. Symuluje on sześć różnych rodzajów ruchów cząstek w trójwymiarze. Poniżej znajdziecie ogólny wyniki testu podany jako mops/sec.
Testy – 7-Zip
7-Zip to darmowy program do kompresji plików, który jest często wykorzystywany przez użytkowników komputerów. W teście sprawdziłem czasy pakowania (do formatu .7z) paczki 1351 plików o wielkości 2,92 GB oraz jednego pliku o wielkości 18,6 GB.
Testy – Blender
Ten program każdy z Was powinien kojarzyć. Służy on do modelowania i renderowania obrazów czy animacji trójwymiarowych. Tutaj wykorzystałem renderowanie sceny Spring za pomocą silnika Cycles.
Testy – Cinebench R23
Cinebench to popularny benchmark bazujący na Maxon Cinema 4D. Pozwala on na dobrą ocenę wydajności procesorów i często pojawia się w przeciekach. W testach wykorzystałem wersję R23 oraz testy jedno i wielowątkowe.
Testy – Corona Benchmark
Silnik renderujący Corona dostępny jest Autodesk 3ds Max oraz Cinema 4D. Co ważne, nie wspiera on GPU, więc wydajność CPU jest tutaj kluczowa. W testach skorzystałem z benchmarka przygotowanego przez twórców, który dobrze sprawdza się w praktyce.
Testy – CPU-Z
Kolejnym benchmarkiem, często obecnym w przeciekach, jest ten zawarty w CPU-Z. Dzięki niemu można ocenić wydajność jedno i wielordzeniową procesorów. Jest to szybki test i każdy z Was może go bez problemu przeprowadzić na swoim PC.
Testy – DigiCortex
DigiCortex służy do wizualizacji sieci neuronowych oraz symulacji na dużą skalę. Nie zabrakło tutaj wykorzystania dokładnych modeli synaps, ich plastyczności oraz neuronów. Do testów wykorzystałem small benchmark, z którego to po 10 minutach trwania symulacji spisałem parametr Avg. Simulation Speed (x Real Time).
Testy – Frybench
Frybench oparty jest o Fryrender one SP2 i opracowany przez RandomControl. Jest to jeden z pierwszych silników renderujących opartych na bezstronnej symulacji fizyki światła. Wykorzystany benchmark pozwala na dobre porównanie wydajności różnych CPU.
Testy – Handbrake
Handbrake pozwala na konwersję filmów do niemal wszystkich formatów. Jest on też dostępny za darmo praktycznie na wszystkie platformy, stąd jego duża popularność. W teście sprawdziłem czas konwersji filmu .mp4 o długości 10 minut i 33 sekund do H.264 i H.265 (1080p30).
Testy – JetStream 2
Kolejny benchmark testuje JavaScript i WebAssembly oraz koncentruje się na najbardziej zaawansowanych aplikacjach internetowych. Ponownie ocenia on szybkość działania, tyle, że tym razem wynik otrzymujemy w punktach. Tutaj również wykorzystałem przeglądarkę Google Chrome.
Testy – Kraken JavaScript
Kolejny benchmark porównuje wydajność w złożonych obliczeniach opartych o JavaScript. Wynik ma kilka różnych składników i podawany jest w milisekundach – interesuje nas całkowity rezultat. Tutaj w testach wykorzystałem przeglądarkę Google Chrome.
Testy – PCMark 10
PCMark to benchmark służący do ocenienia ogólnej wydajności komputera. Symuluje on różne zadania wykonywane na komputerze. Poniżej znajdziecie ogólny wynik oraz wyniki dla testów: Essentials, Productivity oraz Digital Content Creation.
Testy – POV-Ray
POV-Ray to kolejny program mający wbudowany benchmark. Tym razem pozwala on na tworzenie obrazów z wykorzystaniem ray tracingu i służy głównie do tworzenia grafiki 3D. W testach wykorzystałem benchmark jedno i wielowątkowy.
Testy – Speedometer 2.0
Speedometer 2.0 mierzy responsywność aplikacji internetowych. Jego plusem jest symulowanie działań wykonywanych przez użytkownika, co pozwoli na ocenienie wydajności różnych procesorów. Tutaj w testach wykorzystałem przeglądarkę Google Chrome.
Testy – SuperPI
SuperPI liczy liczbę Pi do wskazanej ilości cyfr. Wykorzystuje on do tego algorytm Gauss–Legendre oraz działa tylko na jednym wątku. Jest on bardzo popularny np. podczas zawodów OC. Wykonałem tutaj obliczenia32 milionów cyfr (32M).
Testy – wPrime
wPrime to kolejny znany benchmark. Jeśli interesuje Was bardziej tematyka obliczeń, to więcej na ten temat znajdziecie tutaj. W tym przypadku wykorzystałem test 1024M i ustawiłem maksymalną ilość wątków dla każdego z procesorów.
Testy – VeraCrypt
VeraCrypt to oficjalny następca TruCrypt. Jest to oprogramowanie open-source więc nie ma co się dziwić, że jest naprawdę popularny. Program ma wbudowany benchmark, który wykorzystałem w sprawdzeniu wydajności procesorów. Na wykresach poniżej znajdziecie średnie wyniki trzech testów: AES, Twofish(Serpent) oraz Kuznyechik(Serpent(Camellia)).
Testy – V-Ray Benchmark
W tym programie miałem już okazję wykonać test kart graficznych – znajdziecie go tutaj. Tam też jest krótki opis. Twórcy V-Ray udostępnili darmowy benchmark, który to właśnie wykorzystałem w poniższych testach.
Testy – Assassin’s Creed Valhalla
Assassin’s Creed Valhalla to już dwunasta część tej znanej serii. Tym razem akcja odbywa się w IX-wiecznej Europie, głównie w Anglii. Jest to już tytuł, który bardziej stawia na elementy RPG z mitycznymi istotami. Ponownie jednak mamy do czynienia ze świetnymi efektami graficznymi. Testy przeprowadziłem w mieście Jorvik, a wybrana rozdzielczość to 1920 x 1080 przy ustawieniach ultra wysokich.
Testy – Borderlands 3
Kolejna część serii ponownie utrzymana jest w komiksowym klimacie. Ma ona naprawdę sporą dawkę humoru oraz ciekawą fabułę. Nie zabrakło też barwnych postaci, a sama akcja odbywa się z perspektywy pierwszej osoby. Testy wykonałem w lokacji Lectra City. Wybrałem też rozdzielczość 1920 x 1080 i ustawienia Badass.
Testy – Cyberpunk 2077
Cyberpunk 2077 to gra RPG z widokiem pierwszoosobowym. Mamy w niej do czynienia z wieloma dylematami moralnymi, a akcja dzieje się w przyszłości. Jest to jeden z najbardziej oczekiwanych tytułów 2020 roku, który zachwyca grafiką. Testy wykonałem w dzielnicy Little China. Ustawiłem rozdzielczość 1920 x 1080 oraz ustawienia Ultra.
Testy – Far Cry 6
Kolejna odsłona cyklu Far Cry to ponownie strzelanka typu FPP (pierwszoosobowa) z wielkim otwartym światem. Od trzeciej części seria stara się nas przyciągnąć poprzez wprowadzenie realnego i szalonego czarnego charakteru oraz świetnej grafiki. Tutaj wykorzystałem wbudowany w grę benchmark, rozdzielczość 1920 x 1080 oraz ustawienia Ultra.
Testy – Horizon Zero Dawn
Kolejny tytuł przedstawia przyszłość ludzkości. Ma on ciekawą historię oraz oferuje wciągającą przygodę. Rozgrywka jest TPP, czyli widziana z perspektywy trzeciej osoby. Nie zabrakło też elementów RPG i oczywiście świetnej grafiki. Za miejsce testowe wybrałem miasto Południk. Rozdzielczość to 1920 x 1080, a ustawienia graficzne najwyższa jakość.
Testy – Red Dead Redemption 2
Druga część gry ponownie przynosi świetne historie oraz dobrą rozgrywkę. Akcja przenosi nas w świat westernu. Nie zabrakło tutaj realistycznych broni, wykonywania codziennych czynności czy świetnej grafiki. Testy wykonałem w mieście Saint Denis, przy rozdzielczości 1920 x 1080 i maksymalnych ustawieniach graficznych.
Testy – Shadow of the Tomb Raider
Trzecia odsłona serii Tomb Raider opowiada o początkach znanej pani archeolog pakującej się w nowe problemy. W grze gramy z perspektywy trzeciej osoby, co pozwala na podziwianie świetnej grafiki. Testy przeprowadziłem w lokacji Kuwak Yaku. Ustawiłem rozdzielczość 1920 x 1080 i najwyższe ustawienia graficzne.
Testy – Sid Meier’s Civilization VI
Jest to jedna z pierwszych strategii 4X, która mimo premiery w 2016 roku jest ciągle mocno rozwijana. Twórcy wypuścili do niej sporą liczbę dodatków, a stratedzy cały czas cieszą się rozgrywką. Szósta odsłona przyniosła bardziej bajkową grafikę. Tutaj wykorzystałem dwa wbudowane w grę benchmarki – SI oraz Grafika. Rozdzielczość to 1920 x 1080, a ustawienia ultra.
Testy – Total War Saga: Troy
Total War: Troy to druga odsłona serii Total War Saga – pierwszą była Thrones of Britannia. W tym tytule wcielamy się w bohaterów dowodzących armią inspirowaną Iliadą Homera. Ostatnio w grze pojawiły się nawet mityczne jednostki wyjęte prosto z greckich mitów, co jest ciekawym dodatkiem. Tutaj wykorzystałem wbudowany benchmark Siege, rozdzielczość 1920 x 1080 oraz ustawienia Ultra.
Testy – Watch Dogs Legion
Akcja trzeciej części serii Watch Dogs dzieje się w niedalekiej przyszłości w Londynie. Wcielamy się w grupę hakerów, którzy toczą wojnę z rządzącą korporacją. Co ważne, do naszej ekipy możemy zrekrutować praktycznie każdego mieszkańca miasta. Tutaj testy przeprowadziłem w pobliżu stacji metra Waterloo, przy rozdzielczości 1920 x 1080 oraz ustawieniach ultra.
Testy OC – Cinebench R23
Cinebench to popularny benchmark bazujący na Maxon Cinema 4D. Pozwala on na dobrą ocenę wydajności procesorów i często pojawia się w przeciekach. W testach wykorzystałem wersję R23 oraz testy jedno i wielowątkowe.
Testy OC – Corona Benchmark
Silnik renderujący Corona dostępny jest Autodesk 3ds Max oraz Cinema 4D. Co ważne, nie wspiera on GPU, więc wydajność CPU jest tutaj kluczowa. W testach skorzystałem z benchmarka przygotowanego przez twórców, który dobrze sprawdza się w praktyce.
Testy OC – V-Ray Benchmark
W tym programie miałem już okazję wykonać test kart graficznych – znajdziecie go tutaj. Tam też jest krótki opis. Twórcy V-Ray udostępnili darmowy benchmark, który to właśnie wykorzystałem w poniższych testach.
Testy OC – Shadow of the Tomb Raider
Trzecia odsłona serii Tomb Raider opowiada o początkach znanej pani archeolog pakującej się w nowe problemy. W grze gramy z perspektywy trzeciej osoby, co pozwala na podziwianie świetnej grafiki. Testy przeprowadziłem w lokacji Kuwak Yaku. Ustawiłem rozdzielczość 1920 x 1080 i najwyższe ustawienia graficzne.
Testy OC – Sid Meier’s Civilization VI
Jest to jedna z pierwszych strategii 4X, która mimo premiery w 2016 roku, jest ciągle mocno rozwijana. Twórcy wypuścili do niej sporą liczbę dodatków, a stratedzy cały czas cieszą się rozgrywką. Szósta odsłona przyniosła bardziej bajkową grafikę. Tutaj wykorzystałem dwa wbudowane w grę benchmarki – SI oraz Grafika. Rozdzielczość to 1920 x 1080, a ustawienia ultra.
Testy OC – Total War: Troy
Total War: Troy to druga odsłona serii Total War Saga – pierwszą była Thrones of Britannia. W tym tytule wcielamy się w bohaterów dowodzących armią inspirowaną Iliadą Homera. Ostatnio w grze pojawiły się nawet mityczne jednostki wyjęte prosto z greckich mitów, co jest ciekawym dodatkiem. Tutaj wykorzystałem wbudowany benchmark Siege, rozdzielczość 1920 x 1080 oraz ustawienia Ultra.
Czytaj też: Test procesora Intel Core i5-12600K
Podsumowanie
Jak zawsze przypominam, że powyższy wykres jest mocnym uproszczeniem i stanowi średnią wydajność we wszystkich programach jedynie bez wPrime. Jak sami widzicie, różnice występują, ale nie są one jakieś wybitnie duże. Średnio procesor znajduje się już na poziomie Ryzena 9 5950X, co jest znakomitym wynikiem, ale pamięci DDR5 nie dają jakiejś dużej przewagi nad DDR4. Największą różnicę zauważyłem w 7-Zip przy pakowaniu wielu plików, ale z drugiej strony DDR5 przegrywają w teście PCMark 10 Digital Content Creation. Różnice w pozostałych programach występują na korzyść DDR5, ale są one naprawdę małe.
W grach różnice potrafią być już większe. Średnio przewaga zestawu z DDR5 jest już znacznie lepiej widoczna, a ilość fps większa. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich tytułów, ale np. w Borderlands 3, Shadow of The Tomb Raider, Watch Dogs: Legion czy Total War Saga: Troy różnice są już mocniej widoczne. Gracze w części tytułów mogą więc zyskać sporo fps.
Pozostaje jeszcze kwestia najważniejsza – ceny. Pamięci DDR5 są jeszcze mało dostępne w sklepach i np. testowanych G.Skill Trident Z5 RGB 2x 16 GB 5600 MHz CL36 nigdzie w Polsce nie znalazłem. Natomiast na ten moment najtańsze 2x 16 GB 5200 MHz CL38 to koszt ok. 1400 zł. Dla porównania obecne w platformie kości DDR4 to koszt ok. 900 zł. Różnica jest więc dosyć spora i przy szybszych pamięciach będzie ona jeszcze większa. Powstaje więc pytanie czy warto dopłacać do DDR5? W przypadku zastosowań profesjonalnych jak sami widzicie różnic sporych nie ma, więc tutaj moim zdaniem nie. W przypadku gier różnice występują w niektórych tytułach, ale nadal nie jest to moim zdaniem warte dopłaty tym bardziej, że 500 zł różnicy dotyczy wolniejszych kości. Przy np. takich jak testowanych można by rozważyć dopłatę, ale różnica w cenie będzie większa co ponownie wpływa na opłacalność. Może się bowiem okazać, że lepiej jest to zainwestować w mocniejszą grafikę, która znacznie bardziej wpłynie na ilość fps w grach w szczególności w wyższych niż testowana rozdzielczościach.
Pamiętajcie też, że przy słabszych pamięciach, pokroju 4800 MHz czy 5000 MHz CL40, różnice będą jeszcze mniejsze bądź kompletnie znikną. W takim wypadku może się okazać, że w ogóle nie warto do nich dopłacać i lepiej te pieniądze zainwestować w coś innego. Szkoda tylko, że najlepsze płyty główne nie są dostępne w wersjach DDR4, co tak naprawdę i tak wymusza na Was zakup nowych kości.
Jak sami widzicie póki co inwestycja w pamięci DDR5 nie jest tak naprawdę opłacalna. Oczywiście z czasem się to zmieni i jak na rynek trafią znacznie szybsze kości DDR5, które będą szerzej dostępne w atrakcyjniejszych cenach, to wtedy inwestycja w nie zacznie nabierać sensu.
Za dostarczenie procesorów Intel Core i9-11900K, AMD Ryzen 5 5600X, AMD Ryzen 9 5900X i AMD Ryzen 9 5950X dziękuję sklepowi X-Kom.
