BMPT Terminator ma wiele wspólnego z czołgiem T-72
Lata 79.-89. ubiegłego wieku. Radziecka interwencja w Afganistanie wspiera rząd afgański przeciwko ugrupowaniu wspieranemu przez USA. Jak to się potoczyło? To zapewne każdy wie, a ta walka “cudzymi rękami”, ale własnym sprzętem, była dla inżynierów byłego ZSRR sporą nauczką. Wspominam o tym nie bez powodu, bo historia BMPT sięga właśnie tej wojny.
Czytaj też: Rosyjski sprzęt w rękach Ukrainy. Ile pojazdów przejęli już obrońcy? Podsumowujemy najważniejsze przejęcia
Wtedy to okazało się, że radzieckie BMP-1 czy BMP-2 nie są już aż tak skuteczne w potyczkach z piechotą, a czołgi bojowe, mimo uzupełniającej te braki wysokiej siły ognia, były narażone na ataki w górzystym i miejskim krajobrazie. Rozwiązanie? Zupełnie nowy sprzęt, który miał właśnie rozwiązywać te problemy.
W tym celu w latach 80. w Czelabińskiej Fabryce Traktorów rozpoczęto projektowanie prototypów nowych pojazdów i tak narodziły się pojazdy Obiekt 781, Obiekt 782 i Obiekt 787. Główne założenia? Duża siła ognia, kąt prowadzenia ostrzału i ochrona na poziomie charakterystycznym dla pojazdów MBT, którą uzupełniałyby możliwości radzenia sobie z atakami ręcznymi pociskami rakietowymi bliskiego zasięgu. Te wymogi współczesnego wtedy pola walki potwierdziły kolejne utarczki rosyjskich sił podczas pierwszej bitwy o Grozny.
Po tych doświadczeniach, wtedy jeszcze ZSRR, postanowiło opracować specjalny, przeciwpiechotny pojazd bojowy do walki zwłaszcza w środowisku miejskim. Trwało to jednak długo. Niedobory w uzbrojeniu próbowano załatać tymczasowymi zastępstwami, ale finalnie i tak rozwój tego, co dziś widzimy w BMPT Terminator trwał od dawna. Najważniejsze etapy jego rozwoju datuje się na:
- 1998 rok: rozpoczęcie prac konstrukcyjnych
- Lato 2000 roku: pierwsze publiczne zaprezentowanie makiety Obiektu 199
- 2001 rok: modernizacja prototypu w celu zwiększenia siły ognia
- 2002 rok: zaprezentowanie modelu produkcyjnego i rozpoczęcie produkcji
Czytaj też: Rosyjski BUK w rękach Ukrainy. Specjalsi przejęli osławiony przeciwlotniczy system
Pierwotny projekt BMPT Terminator obejmował 5-osobową załogę, ważył 47 ton, mierzył 6,96 metra długości, a jego szerokość wynosiła 3,46 metra. Wtedy był uzbrojony tylko w jedno działo 2A42 30 mm i cztery pociski 9M133 Kornet umieszczone po jednej stronie wieżyczki. Model produkcyjny z 2002 roku otrzymał podwójne działka 30 mm, dwa niezależne granatniki automatyczne 30 mm oraz cztery wyrzutnie rakiet Ataka obok karabinu maszynowego PK/PKS.
Jednak mimo tego, że teoretycznie dzielą nas dwie dekady od zakończenia prac nad tym sprzętem, to w rzeczywistości jego rozpowszechnienie się w strukturze armii nie przebiegało najlepiej. Powód? To, co zawsze w przypadku rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego — braki funduszy, dobrej organizacji bez kanibalizmu zasobów innych programów i opóźnienia. To zresztą sprawiło, że w 2010 roku rosyjskie służby poinformowały o usunięciu programu rozwoju BMPT Terminator po uznaniu go za zbyt przestarzały.
Przerwa posłużyła konstruktorom do opracowania kolejnej, nowszej wersji Terminatora na długo przed eksportowym Terminatorem 2 i zapowiedzianymi planami w postaci Terminator 3. Wtedy to doprowadzono zmniejszenia wagi pojazdu, umieszczenia wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych w pancernych osłonach i zmniejszenia załogi z 5 do 2 osób. Łaska pańska jednak na pstrym koniu jeździ, bo po prowadzeniu eksportu i śladowej ilości dostawach do armii przez dobre 12 lat, w 2017 roku Rosyjskie Ministerstwo Obrony ostatecznie zamówiło BMPT. Po ogłoszeniu tego, dostawy ponad 10 pojazdów rozpoczęły się na początku 2018 roku.
Finalnie to, co rozumiemy pod nazwą BMPT Terminator, to przykład wielozadaniowego, ciężko opancerzonego i uzbrojonego pojazdu wsparcia ogniowego na gąsienicach, który przede wszystkim ma za zadanie zwalczać oddziały piechoty zagrażające czołgom w środowiskach miejskich. Stąd teoretyczny plan Rosji, obejmujący rozmieszczanie dwóch pojazdów tego typu na każdy rozmieszczony czołg.
Czytaj też: Tak wygląda życie czołgisty w Abramsie. Obejrzyjcie nagranie z pierwszej osoby
W praktyce BMPT Terminator może zwalczać lekko opancerzone cele, czołgi i bojowe wozy piechoty, śmigłowce, umocnione pozycje piechoty i bunkry. Zawdzięcza to połączeniu bogatego uzbrojenia, które może atakować nawet cztery cele jednocześnie przy maksymalnym kącie uniesienia głównych modułów wynoszącym 45 stopni. O skuteczności tych ataków ma świadczyć automatyczny system prowadzenia ognia “Ramka”, który łączy naprowadzanie telewizyjne, laserowe i optyczne.
W obecnych wersjach BMPT Terminator ma do dyspozycji przede wszystkim cztery wyrzutnie pocisków przeciwpancernych 130 mm 9M120-1 Ataka-T ATGM z laserowym systemem naprowadzania o zasięgu 6 kilometrów. Równie zabójcze są dwa działka automatyczne 30-mm z dostępem do 900 amunicji, dwa granatniki automatyczne 30-mm oraz pojedynczy karabin maszynowy 7,62 mm.
