Kiedy mówimy o możliwości “zhakowania” komputera, mamy na myśli sytuację, w której cyberprzestępca uzyskał dostęp do niego. Takim intruzem może być organizacja przestępcza instalująca złośliwe oprogramowanie na milionach komputerów (np. w celu szpiegowania użytkowników i kradzieży numerów kart kredytowych) lub osoba fizyczna wykorzystująca trojana umożliwiającego zdalny dostęp (RAT) w celu osobistego szpiegowania użytkowników za pośrednictwem kamery internetowej.
Coś tu nie gra… Jak mieć pewność?
Jeśli obawiasz się, że na Twoim komputerze znajduje się wirus lub inny rodzaj złośliwego oprogramowania, zacznij od głębokiego przeskanowania systemu programem antywirusowym. Jeśli nie wykryło niczego złego, ale nadal czujesz zaniepokojenie, sprawdź, czy pojawiły się poniższe oznaki, które mogą świadczyć o obecności wirusów, robaków, rootkitów, keyloggerów, koni trojańskich, programów do kopania kryptowalut (cryptojackerów), ransomware lub innego niebezpiecznego oprogramowania na komputerze z systemem Windows.
Nie ignoruj ostrzeżeń!
Ostrzeżenia programu antywirusowego – niezależnie od tego, czy jest to Windows Defender, czy też inny zainstalowany program antywirusowy – mogą być oznaką, że atakujący komputer ma “gościa”, którego nie chcesz. Jeśli widzisz powiadomienia o wykryciu wirusa lub innego złośliwego oprogramowania, to ważny znak, że coś jest nie tak. Tym bardziej, jeśli skanowanie niczego nie wykazało. Dlaczego? Otóż włamywacz może mieć dostęp do rejonów systemu, których nie obejmuje antywirus. Sprawdź również, czy antywirus nie jest wyłączony. Atakujący, który zhakował Twój komputer, mógł wyłączyć Twój program antywirusowy, aby nie przeszkadzał.
Czytaj też: Microsoft zwiększa bezpieczeństwo Copilot Chat. Pojawia się integracja z SafeLinks
Światło kamery internetowej włącza się bez powodu
Jeśli lampka kamery internetowej laptopa czasem jest włączona i nie wiesz dlaczego, to masz duży problem – może być w to zamieszany haker. Jeśli ktoś używa trojana umożliwiającego zdalny dostęp (RAT) lub innego rodzaju złośliwego oprogramowania, które szpieguje Cię za pośrednictwem Twojej kamery internetowej, zazwyczaj zobaczysz włączoną kontrolkę kamery internetowej wskazującą, że jest używana. Niektóre laptopy i komputery stacjonarne nie mają kontrolek kamery internetowej, ale mimo to mogą one sygnalizować, że kamera internetowa jest używana – za pomocą ikonki na paska zadań.
Spada wydajność, czyli komputer “muli”
Jeśli komputer został zhakowany i działa na nim złośliwe oprogramowanie, możesz zauważyć powolną wydajność. Aplikacje mogą się długo otwierać, strony internetowe mogą się długo ładować, ogólnie wszystko straszliwie się ciągnie. Powód? Szkodniki wykorzystują zasoby systemowe. Jest to widoczne zwłaszcza przy cryptojackerach, przy których przeglądanie stron internetowych czy choćby folderów zmienia się w pokaz slajdów.
Możesz zajrzeć do Menedżera zadań systemu Windows, aby zobaczyć dokładnie, co zużywa zasoby, ale system Windows ma wiele legalnych procesów w tle, które mogą je zużywać. Jeśli więc wydajność wydaje się niska, a komputer w tle przetwarza jakieś dane, niekoniecznie musi to oznaczać, że masz złośliwe oprogramowanie — ale na pewno warto to zbadać.
Komputer zawiesza się, aplikacje ulegają awarii
Jeśli system Windows stale się zawiesza lub aplikacje ulegają awarii, jest to kolejny znak, że coś jest nie tak. Malware, który głęboko wnika w system operacyjny Windows, może instalować sterowniki lub nawet zakłócać działanie jądra Windows. W efekcie pojawia się niestabilność systemu, niebieskie ekrany, awarie i zawieszenia. Może również zakłócać działanie używanych aplikacji, powodując ich zatrzymanie lub zawieszenie. Jeśli problemy nie są spowodowane problemami sprzętowymi, może być to robota szkodnika.
Czytaj też: Wirus od Rapid7, który przejdzie wszystkie kontrole. Nawet wymiana dysku nie pomoże
Dziwne aplikacje i wyskakujące okienka
Jeśli widzisz dużo dziwnych wyskakujących okienek lub otwierają się nieoczekiwane aplikacje, może to oznaczać, że ktoś ma dostęp do Twojego komputera i instaluje na nim te śmieci. Sprawdź w ustawieniach systemu, jakie aplikacje są zainstalowane. Jeśli jakiejś nie rozpoznajesz – odinstaluj, ale sprawdź najpierw w sieci, czym ona jest.
Zmiany na stronie głównej przeglądarki, w wyszukiwarce lub w rozszerzeniach
Programy typu adware, spyware i inne oprogramowanie śmieciowe ma tendencję do przejmowania kontroli nad przeglądarkami internetowymi. Objawia się to zmianą strony głównej przeglądarki oraz domyślnej wyszukiwarki, aby uzyskać więcej przychodów z reklam. Mogą również zainstalować rozszerzenia przeglądarki, aby szpiegować Twoją aktywność w sieci, przechwytywać informacje i wstawiać więcej reklam na strony internetowe.
Jeśli Twoja przeglądarka ma dziwne zmiany, takie, jak opisane, to znak, że komputer jest zagrożony. Możesz zresetować przeglądarkę, ale dobrym pomysłem jest również przeprowadzenie głębszego skanowania.
Nietypowe wiadomości e-mail, zmiany haseł i inne
Hakerzy nie ograniczają się tylko do dostępu do komputera – chcą również uzyskać dostęp do różnych kont online. Jednym z najczęstszych sposobów hakowania kont nie jest w ogóle włamanie się do komputera. Atakujący może odkryć hasło, którego używasz lub jest to hasło, które wyciekło w wyniku naruszenia danych w jakiejś bazie.
Jeśli widzisz dziwne wiadomości e-mail lub jeśli hasła do któregoś Twojego konta są nagle resetowane, może to być wynikiem włamania. Jeśli skanowanie w poszukiwaniu złośliwego oprogramowania nie wykryje żadnego wirusa, a komputer wydaje się bezpieczny, ale nadal widzisz dziwne rzeczy, warto na wszelki wypadek zmienić hasła.
Zachowaj czujność zawsze i wszędzie
Oczywiście mogą istnieć inne ostrzegawcze sygnały hakerskie i/lub malware. A bardzo dobrzy hakerzy potrafią włamać się dyskretnie – bez śladów i oznak. Dlatego rozsądne jest skanowanie systemu raz na miesiąc, a także obserwowanie, czy nie ma dziwnej aktywności. Jeśli coś wydaje się nie tak, przeprowadź skanowanie programem antywirusowym.