Nowe porównanie odpowiada, jak często wymieniać olej w samochodzie
W sieci regularnie pojawiają się spory na temat optymalnego interwału wymiany oleju. Tym razem dyskusję rozgrzało do czerwoności nagranie od mechanika specjalizującego się w Hondach. Matt, znany w mediach społecznościowych jako Honda Master Tech, opublikował na Facebooku materiał porównujący dwa silniki. Jeden z nich był regularnie serwisowany co 8000 km, a drugim mechanicy opiekowali się po dwukrotnie wyższym przebiegu. Widok obu jednostek obok siebie okazał się na tyle wymowny, że filmik szybko zebrał ponad pół miliona wyświetleń i wywołał gorącą debatę wśród kierowców.
Wizualne zestawienie tych samych jednostek napędowych mówi samo za siebie, choć niestety jesteśmy pozbawieni szczegółów na temat obu jednostek (dokładnego modelu, stylu jazdy, lat eksploatacji czy ogólnego przebiegu), więc autor równie dobrze może nabijać widzów w balona). Jeśli wierzyć twórcy, silnik z częstszymi wymianami prezentuje się po prostu lepiej – jest czystszy i zachowuje wręcz fabryczny wygląd. Jego odpowiednik, który musiał pracować na starszym oleju, jest wyraźnie odbarwiony i nosi ślady intensywniejszego użytkowania. Chociaż autor nie dodaje komentarza słownego, to podpis pod filmem, brzmiący po prostu “zmień olej”, nie pozostawia wątpliwości co do jego intencji. To proste, ale niezwykle skuteczne porównanie każe na nowo przemyśleć własne nawyki serwisowe.
Stare zasady odchodzą do lamusa, ale nowe też mają swoje pułapki
Zalecenia dotyczące częstotliwości wymiany płynu smarującego mocno ewoluowały na przestrzeni lat. Bardzo dawna, powszechnie powtarzana mantra o 5000 kilometrach lub trzech miesiącach dziś uznaje się za przestarzałą. Postęp w technologii olejów (zwłaszcza syntetyków) oraz w budowie samych silników znacząco wydłużył dopuszczalne interwały. Większość współczesnych producentów oraz organizacji, takich jak AAA, sugeruje teraz wymianę co 8000 do 16000 kilometrów. Niektórzy producenci olejów, jak Valvoline, deklarują, że ich produkty syntetyczne są w stanie pracować nawet przez 16000 km. Teoretycznie brzmi to świetnie dla portfela, ale praktyczne dowody, jak ten pokazany przez mechanika, każą zachować pewną ostrożność.
Pod filmem wywiązała się żywiołowa wymiana zdań, która doskonale odzwierciedla podział wśród kierowców. Część użytkowników trzyma się zaleceń producenta pojazdu i wymienia olej syntetyczny co 8000 km. Inni wciąż wolą być bardziej ostrożni i serwisują auto co 5000 kilometrów. Są też tacy, którzy w pełni ufają pokładowym systemom monitorowania stanu oleju i odwiedzają warsztat dopiero po zapaleniu się odpowiedniej kontrolki. Nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi, ale widok tych dwóch silników skłania do refleksji.
Prawdziwy koszt oszczędzania na oleju. Rachunek może być druzgocący
Regularna wymiana oleju to w istocie forma ubezpieczenia dla najdroższego elementu samochodu – jego silnika. Koszt takiego zabiegu waha się zazwyczaj między 120 a 400 złotych w zależności od zastosowanego oleju i marki warsztatu. Olej mineralny to wydatek rzędu 120-200 zł, podczas gdy pełny syntetyk może kosztować 240-400 zł. Na pierwszy rzut oka oszczędzanie kilkudziesięciu złotych co roku wydaje się rozsądne, zwłaszcza gdy instrukcja obsługi na to pozwala. Mechanicy przestrzegają jednak, że jest to klasyczny przykład fałszywej oszczędności.
Czytaj też: Setki luksusowych Porsche nagle przestały działać w Rosji. Właściciele nie mogą odpalić swoich aut
Czysty olej pełni kluczową funkcję, bo smaruje, chłodzi i oczyszcza wnętrze silnika. Gdy ulega degradacji, traci te właściwości. Zamiast efektywnie rozkładać zanieczyszczenia, zaczyna je gromadzić, tworząc gęsty, szkodliwy osad. Zaniedbanie tej prostej czynności konserwacyjnej może doprowadzić do zatarcia jednostki, a jej naprawa lub wymiana to już wydatek rzędu dziesiątek tysięcy złotych, więc ratowanie takiego silnika często jest po prostu nieopłacalne.
Warto też pamiętać o kwestii gwarancji w całym cyklu wymiany oleju. Jej warunki zwykle precyzyjnie określają wymagania serwisowe, a ich niestosowanie może stanowić podstawę do odmowy naprawy na koszt producenta. Dotyczy to również aut użytkowanych sporadycznie, bo nawet w zaparkowanym samochodzie olej starzeje się pod wpływem czasu i wilgoci. Dlatego organizacja AAA zaleca wymianę przynajmniej raz w roku i to niezależnie od przejechanego dystansu.
Wybór oleju to nie tylko cena. Kluczowe są właściwości i dopasowanie
Decyzja pomiędzy olejem syntetycznym a konwencjonalnym powinna być podyktowana przede wszystkim wymaganiami silnika i warunkami eksploatacji. Olej syntetyczny, wytwarzany w laboratorium z zaawansowanych związków chemicznych, oferuje zdecydowanie lepsze parametry. Charakteryzuje się dłuższą trwałością, wyższą stabilnością w ekstremalnych temperaturach i doskonałymi właściwościami smarnymi. To dlatego jest wymagany w większości nowoczesnych, wyżyłowanych jednostek.
Olej konwencjonalny, rafinowany z ropy naftowej, jest z reguły tańszy, ale ma krótszą żywotność, dlatego wymaga częstszych wymian. Najczęściej stosuje się go w starszych, mniej wysilonych konstrukcjach, o ile producent wyraźnie dopuszcza taki typ oleju w dokumentacji serwisowej. Pomiędzy olejem mineralnym a syntetycznym znajduje się szeroka gama półsyntetyków, stanowiących kompromis pomiędzy trwałością a ceną, z typowym interwałem serwisowym sięgającym około 10000 km.
Czytaj też: Jednoczęściowa rama z aluminium trafiła do seryjnego auta. To może być większa rewolucja niż nowe baterie
Warto też pamiętać, że dla aut z wysokim przebiegiem, przekraczającym 120-150 tysięcy kilometrów, dostępne są specjalne oleje. Zawierają one dodatki uszczelniające oraz przeciwzużyciowe, które mają na celu spowolnienie naturalnych procesów starzenia się jednostki i redukcję ewentualnego ubytku oleju. Ostatecznie, najbezpieczniejszym przewodnikiem zawsze pozostaje instrukcja obsługi danego pojazdu. Producenci określają w niej nie tylko zalecaną klasę lepkości (np. 5W-30), ale też specyfikacje jakościowe (np. ACEA, API), które olej musi spełniać.
Kiedy standardowe interwały to za mało. Wyjątkowe warunki wymagają większej uwagi
Wartość podana w książce serwisowej jest zazwyczaj optymalna dla tzw. normalnych warunków eksploatacji. Jeśli jednak nasz styl jazdy odbiega od tego wzorca, częstotliwość wymiany oleju powinna zostać skrócona. Do najtrudniejszych dla oleju sytuacji należą jazda w gęstym, miejskim ruchu z częstymi postojami, holowanie przyczepy lub kampera, poruszanie się w ekstremalnych temperaturach (zarówno mrozie, jak i upale) oraz częste, bardzo krótkie przejazdy, podczas których silnik nie osiąga pełnej temperatury roboczej.
Nowoczesne auta często same rozpoznają ciężkie warunki pracy dzięki systemom monitorowania jakości oleju i odpowiednio skracają interwał serwisowy, o czym informują kierowcę. W przypadku starszych modeli to na nas spoczywa obowiązek oceny sytuacji. Szczególnie wymagające są właśnie krótkie dystanse. Podczas nich w oleju może gromadzić się wilgoć i niespalane pozostałości paliwa, których konwencjonalny płyn nie jest w stanie efektywnie zneutralizować. W takim scenariuszu inwestycja w droższy, ale bardziej odporny olej syntetyczny zwraca się z nawiązką.
Czytaj też: Tak kończy się pewna era na rynku motocykli. Yamaha stawia wszystko na jedną kartę
Nawet jeśli auto ma czujnik stanu oleju, warto co miesiąc lub przed dłuższą podróżą samodzielnie sprawdzić jego poziom i wygląd za pomocą bagnetu. Prawidłowy olej, niezależnie od rodzaju, ma kolor od bursztynowego przez brązowy do czarnego. Jeśli na bagnecie widać mleczną, jasną emulsję, może to wskazywać na przedostawanie się do miski olejowej płynu chłodzącego, co wymaga natychmiastowej interwencji mechanika. Naturalnie jednak czarny olej nie znaczy automatycznie “zły”, a jasno-bursztynowy nie zawsze znaczy “dobry”, więc nie możemy traktować tego, jak wyroczni. W sytuacjach pełnych wątpliwości najlepiej po prostu zasięgnać porady mechanika, ale nie “przy okazji najbliższej wymiany”, a możliwie najszybciej.