Jak pociski zniszczyły przyszłość pancerników? Te okręty były przepotężne
Historia pancernika to opowieść o innowacji technologicznej, ewolucji strategicznej i ciągłej adaptacji do zmieniającej się dynamiki wojny morskiej. Podróż od ery dreadnoughtów, potężnych okrętów ze stali, które panowały na falach, do nowoczesnych jednostek wyposażonych w rakiety, które dominują w dzisiejszych strategiach morskich, odzwierciedla ponad wiek historii morskiej i postępu technologicznego. Postępu, który jeńców nie brał.
Czytaj też: Rosja zwodowała nowy okręt podwodny. Napędza go potęga atomu, a w wyrzutniach ma pociski balistyczne
![](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fkonto.chip.pl%2Fuploads%2F2024%2F02%2FPancernik-HMS-Dreadnought-2.jpg&w=1600&q=85)
Rewolucja w wojnie morskiej w tym dokładnie segmencie rozpoczęła się wraz z wprowadzeniem na służbę brytyjskiego pancernika HMS Dreadnought w 1906 roku. Ten okręt uzbrojony tylko w wielkie działa, niewiarygodnie opancerzony i poruszający się z niezrównaną prędkością sprawił, że wszystkie inne okręty stały się nagle dziwnie przestarzałe. Dreadnought był produktem postępu technologicznego z początku XX wieku, łącząc napęd turbinowy z ciężkim artylerią i opancerzeniem ze stali w sposób, który przekształcił moc morską. Jego stworzenie wywołało globalny wyścig zbrojeń, kiedy to marynarki wojenne na całym świecie zaczęły budować własne dreadnoughty, aby nie zostać w tyle.
Czytaj też: Tego jeszcze świat nie widział. Nagrali okręt podwodny podczas wystrzeliwania torpedy
![](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fkonto.chip.pl%2Fuploads%2F2024%2F02%2FPancernik-HMS-Dreadnought-1-1600x945.jpg&w=1600&q=85)
Następne dekady upłynęły na wojnach. Dwóch wielkich wojnach, których aspekt morski służył jako poligon doświadczalny dla pancerników z szeregiem bitew zasługujących na swoje pięć minut. Te bitwy były starciami tytanów, gdzie rzędy potężnych dział na pokładzie wymieniały się salwami jedna po drugiej. Z punktu widzenia USA w czasie II wojny światowej pancerniki odegrały kluczowe role zarówno na Pacyfiku, jak i na Atlantyku, a nie zabrakło ich nawet w ataku na Pearl Harbor. Jednocześnie te wojny podkreśliły również wrażliwości pancerników. Wzrost potęgi lotniczej, szczególnie samolotów startujących z lotniskowców, stanowił znaczące zagrożenie dla wolno poruszających się gigantów i tak oto potwierdziło to zatopienie HMS Prince of Wales i HMS Repulse przez japońskie samoloty w 1941 roku. Te die straty stanowiły punkt zwrotny dla przyszłości pancerników.
![](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fkonto.chip.pl%2Fuploads%2F2024%2F06%2FHMS-Prince-Of-Wales.jpg&w=1600&q=85)
Po II wojnie światowej strategiczna wartość pancerników zaczęła słabnąć. Nadejście technologii rakiet kierowanych zaoferowało nową formę do prowadzenia ataków morskich z wysoką precyzją i ze znacznych odległości przy braku potrzeby rozwijania okrętów do wielkich platform. W efekcie stocznie mogły rozpocząć budowę mniejszych, bardziej zwrotnych i tańszych okrętów, na które to trafiały pociski przeciwokrętowe pokroju Exocet przy zachowaniu jeszcze większego potencjału bojowego. Finalnie ostatnie pancerniki w czynnej służbie, okręty typu Iowa amerykańskiej marynarki, zostały reaktywowane podczas zimnej wojny i wzięły udział w wojnie w Zatoce Perskiej w 1991 roku, ale ich role były głównie ograniczone do bombardowania brzegów, czyli zadania, które mogły wykonać nowsze, bardziej wszechstronne okręty wyposażone w pociski. Te okręty ostatecznie zostały wycofane ze służby, oznaczając koniec ery pancerników.
![Pamiętacie pancerniki typu Yamato, Yamato, pancerniki Yamato, największe pancerniki i okręty II wojny światowej](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fkonto.chip.pl%2Fuploads%2F2022%2F08%2FPamietacie-pancerniki-typu-Yamato-Przypominamy-najwieksze-pancerniki-i-okrety-II-wojny-swiatowej-2.jpg&w=1600&q=85)
Czytaj też: Korea Południowa odkryła sposób na zrewolucjonizowanie możliwości okrętów
Dziś rolę, którą kiedyś pełniły pancerniki, zajmują krążowniki, niszczyciele i fregaty z rakietami kierowanymi. Te okręty są uzbrojone we wszechstronny arsenał broni, a w tym rakiety ziemia-powietrze (SAM), rakiety przeciwokrętowe i rakiety do ataków celów lądowych, co pozwala im angażować szeroki zakres celów. Dlatego właśnie sama ewolucja od dreadnoughtów do okrętów wyposażonych w rakiety odzwierciedla szersze zmiany w technologii i strategii wojskowej, jak również zmieniającą się dynamikę globalnej potęgi. Pancernik, ze swoimi imponującymi gabarytami i ciężkimi działami, na zawsze pozostanie symbolem mocy morskiej na początku XX wieku. Jednak współczesne pole bitwy morskiej wymaga szybkości, skrytości, elastyczności i precyzji – cech uosabianych przez dzisiejsze okręty wojenne z rakietami. W miarę postępu technologii te jednostki niewątpliwie będą ewoluować dalej, ale dziedzictwo ery pancerników i jego wpływ na wojnę morską pozostaną kluczowym rozdziałem w historii wojskowości.