Kiedy 10 maja 2024 roku Słońce wysłało w stronę naszej planety potężny strumień naładowanych cząstek, mało kto spodziewał się, że rozpoczyna się jedno z najbardziej spektakularnych zjawisk kosmicznych naszych czasów. Ta niezwykła burza geomagnetyczna, nazywana później burzą Gannon lub burzą Dnia Matki, okazała się nie tylko pięknym pokazem świateł na niebie, lecz przede wszystkim bezcenną […]

Rosyjski półwysep Kamczatka od dawna uznawany jest za jeden z najbardziej dynamicznych wulkanicznie regionów świata, jednak nawet tutaj natura potrafi zaskoczyć. Gdy w sierpniu z jednego ze stożków zaczął unosić się charakterystyczny popiół, naukowcy nie mieli wątpliwości: coś niezwykłego dzieje się z wulkanem, który przez cztery stulecia pozostawał w głębokim uśpieniu. Trzy miesiące później okazało […]

Promień UV uderza w lód – i w ułamku sekundy tworzy się zupełnie nowa, mikroskopijna rzeczywistość chemiczna. Od dekad badacze próbowali ją uchwycić, lecz dopiero teraz udało się zobaczyć, jak drobne defekty w strukturze lodu zmieniają jego zachowanie, wpływają na absorpcję światła i mogą decydować o uwalnianiu gazów cieplarnianych z topniejącej zmarzliny. Wszystko zaczyna się […]

Po pięciu latach eksploracji Czerwonej Planety łazik Perseverance natknął się na formację, która od razu zwróciła uwagę badaczy. Podczas rutynowego przeglądu terenu w rejonie Vernodden, na skraju krateru Jezero, pojazd NASA dostrzegł coś, co wyraźnie wyróżniało się na tle otoczenia. Skała o rozmiarach około 80 centymetrów przykuła uwagę swoim nietypowym wyglądem. Jej wypukły, wyraźnie zarysowany […]

Czy największe odkrycia naukowe mogą kryć się w pozornie dobrze zbadanych zjawiskach? Historia prosto z Izraela pokazuje, że jak najbardziej. Efekt Faradaya, znany od prawie dwóch stuleci, okazał się kluczowym elementem całej opowieści. Najnowsze badania pokazują, jak funkcjonują mechanizmy stojące za tym fenomenem, kwestionując podstawowe założenia przyjmowane przez pokolenia fizyków. Magnetyczne pole ma głos Zespół […]

Czy istnieje materiał, który z natury nie przewodzi prądu, a jednak zaczyna emitować światło pod jego wpływem? Taki nietypowy izolator udało się stworzyć międzynarodowemu zespołowi badawczemu po ponad 14 latach wytrwałych prac. Klucz do rozwiązania tej naukowej zagadki krył się w specjalnie zaprojektowanych organicznych cząsteczkach półprzewodnikowych, które posłużyły jako swego rodzaju molekularni pośrednicy. Naukowcy z […]

Gdy latem w chilijskim obserwatorium dostrzeżono nieznany wcześniej punkt na niebie, astronomowie od razu poczuli, że mogą mieć do czynienia z czymś wyjątkowym. Okazało się, iż ich przeczucia były słuszne. To nie była zwykła kometa z naszego układu. Rzadki widok z głębi galaktyki Obiekt, który otrzymał oznaczenie 3I/ATLAS, stał się trzecim potwierdzonym przybyszem spoza Układu […]

Woda wydaje się nam tak oczywista, że rzadko zastanawiamy się nad jej niezwykłymi właściwościami. Tymczasem gdy ta pozornie zwyczajna substancja trafia do mikroświata, zaczyna zachowywać się w sposób, który może zaskakiwać nawet naukowców. Okazuje się, iż w skali molekularnej woda potrafi przejawiać zupełnie nowe oblicze. Woda w zamknięciu zmienia swoje właściwości Gdy cząsteczki wody zostają […]

Czasami największe zmiany przychodzą w najmniejszych opakowaniach. Kanadyjski naukowiec opracował materiał, który może znacząco wpłynąć na sposób produkcji samochodów, choć wcale nie wygląda na rewolucyjny na pierwszy rzut oka. Oto Gratek. Nello David Sansone z Uniwersytetu w Toronto zdobył nagrodę Mitacs Innovation Awards 2025 za stworzenie materiału zwanego Gratek. Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 17 […]

Przez półtora wieku fizycy traktowali sprawność Carnota jako absolutną granicę, której nie da się przekroczyć. Ten fundamentalny limit określał, jak dużo energii cieplnej można zamienić na pracę użyteczną. Tymczasem międzynarodowa grupa badaczy twierdzi, iż w specyficznych warunkach można osiągnąć coś, co do niedawna uchodziło za fizyczną niemożliwość. Co takiego? Stuprocentową efektywność termiczną. Demon Maxwella w […]

Widok pęcherzyków gazu unoszących się w wodzie to zjawisko tak powszechne, że rzadko zastanawiamy się nad jego złożonością. Obserwujemy je przecież codziennie: w szklance napoju gazowanego, podczas gotowania wody, czy patrząc na morskie fale. Okazuje się jednak, że ten pozornie prosty proces kryje w sobie fizyczną zagadkę, która przez dekady spędzała sen z powiek naukowcom. […]

Ośmiornice potrafią dokonywać czegoś niezwykłego – w mgnieniu oka zmieniają barwę, idealnie wtapiając się w otoczenie. Ta zdolność od lat fascynuje naukowców, którzy próbowali odtworzyć mechanizm stojący za tym naturalnym kameleona. Dotychczasowe próby laboratoryjne kończyły się jednak rozczarowaniem, dając jedynie śladowe ilości pigmentu, ale oto właśnie przełom przyszedł z nieoczekiwanej strony. Ośmiornice zdradziły swój sekret, […]