Cząsteczka wody w “normalnej” skali wydaje się oczywista, niemal banalna. A jednak na poziomie atomów potrafi zachowywać się w sposób, który burzy nasze intuicyjne wyobrażenia. Naukowcy właśnie zaobserwowali, że na niektórych materiałach woda nie skacze, lecz… spaceruje. To nie jest poetyckie upiększenie, lecz opis realnego, zarejestrowanego ruchu. Odkrycie to, dokonane przez zespoły z University of […]

Eksperci zajmujący się śledzeniem aktywności nuklearnej na świecie od lat są zgodni co do jednego: główne mocarstwa atomowe nie przeprowadziły żadnego pełnowymiarowego testu od lat 90. To właśnie wtedy wszedł w życie Traktat o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych, który ustanowił międzynarodowy standard. Powstała wówczas sieć monitorowania, która – jak twierdzą specjaliści – czyni ukrycie wybuchu […]

Zespół fizyków realizujących projekt CMS dokonał istnego przełomu w badaniach nad egzotycznymi cząstkami. Po raz pierwszy w historii naukowcom udało się zmierzyć właściwości kwantowe rodziny tetrakwarków – niezwykłych struktur złożonych z czterech kwarków. To odkrycie może przybliżyć nas do zrozumienia jednej z najbardziej fundamentalnych sił natury. Do tej pory Wielki Zderzacz Hadronów w CERN odkrył […]

Ludzkość musi znaleźć lepszy sposób na “chłodzenie na zawołanie”. Czasy bazowania na rozwiązaniach sprzed dekad powoli zmierzają ku końcowi, a to dzięki badaczom, którzy udowadniają w swoich laboratoriach, że jest to rzeczywiście możliwe. Kwestia chłodzenia stała się dziś jednym z najtrudniejszych problemów klimatycznych, bo urządzenia, które utrzymują naszą żywność czy budynki w znośnej temperaturze, jednocześnie […]

Na co dzień traktujemy kartkę papieru jak coś kruchego i jednorazowego: notatki, wydruki, opakowania, które szybko lądują w koszu. Tymczasem ta sama kartka, ale odpowiednio zagięta, staje się miniaturową konstrukcją o zupełnie nowych właściwościach. W świecie inżynierii struktury inspirowane origami od lat budzą zainteresowanie projektantów mostów, paneli kosmicznych czy nowoczesnych mebli. Rzadko jednak to właśnie […]

Gdy pod koniec grudnia 2024 roku teleskop ATLAS zarejestrował nowy obiekt na niebie, wyglądał on jak kolejna drobna skała do szybkiego skatalogowania. W ciągu kilku tygodni ta rutynowa obserwacja przerodziła się jednak w coś zupełnie wyjątkowego. Okazało się, że ludzkość po raz pierwszy stanęła przed realnym, choć na szczęście tylko testowym, sprawdzianem swoich procedur ochrony […]

Kosmos jest przytłaczająco ogromny. Gdy myślimy o dotarciu na inne planety, odległości przyprawiają o zawrót głowy. Dotychczasowe rakiety, choć zaprowadziły nas na Księżyc, w kontekście eksploracji Układu Słonecznego przypominają raczej żaglowce niż transatlantyki. Jeśli mielibyśmy podróżować między planetami w czasie życia jednego człowieka, potrzebujemy technologicznego skoku na miarę przejścia od maszyny parowej do silnika rakietowego. […]

Zamiast elektronów – fotony. Ta idea, brzmiąca jak kwintesencja science fiction, od lat krąży w głowach naukowców. Koncepcja komputerów działających na świetle obiecuje niewyobrażalną prędkość i drastycznie mniejsze zużycie energii. Problem w tym, że praktyczna realizacja tej wizji w skali mikrochipów wciąż potyka się o podstawową przeszkodę: jak precyzyjnie sterować światłem bez jego utraty? Niedawne […]

Plastikowe butelki, meble ogrodowe czy elementy karoserii samochodów – wszystkie te przedmioty łączy jeden kluczowy związek chemiczny. Propylen stanowi podstawowy budulec dla tworzyw sztucznych, a jego globalna produkcja tworzy przemysł wart miliardy dolarów. Paradoksalnie, choć produkujemy go na ogromną skalę, jeden z fundamentów tego procesu przez dekady pozostawał naukową zagadką. Kluczowa reakcja chemiczna zachodziła niejako […]

Co naprawdę dzieje się tysiące kilometrów pod powierzchnią, w sercu naszej planety? Przez dekady podręczniki przedstawiały wewnętrzne jądro Ziemi jako monolit – stałą, żelazną kulę. Najnowsze badania wskazują jednak, że sytuacja jest znacznie bardziej skomplikowana. Okazuje się, że centrum Ziemi może istnieć w nietypowym, hybrydowym stanie materii, którego nie sposób znaleźć gdziekolwiek na powierzchni naszej […]

Metan od lat spędza sen z powiek klimatologów. Zamiast skupiać się wyłącznie na ograniczaniu jego emisji, grupa badaczy z antypodów postanowiła zmierzyć się z problemem od innej strony. Ich pomysł jest zaskakująco prosty i elegancki – wykorzystać to, czego w Australii mają pod dostatkiem, aby przekształcić kłopotliwy gaz w pożyteczny surowiec. Nowa metoda zamienia metan […]

Siedemnaście lat minęło od pierwszego uruchomienia Wielkiego Zderzacza Hadronów. Gigantyczna maszyna ukryta pod granicą szwajcarsko-francuską zdążyła już zmienić nasze rozumienie fizyki, choć nadal potrafi zaskakiwać. Okazuje się, że jej podstawowa funkcja – rozbijanie protonów – może kryć w sobie zupełnie nowy, nieoczekiwany potencjał badawczy. Fizycy z CERN przyglądają się zderzeniom w LHC w zupełnie nowym […]