Bierzesz do ręki dwa identyczne drewniane klocki w kształcie sześcianu. Twoim zadaniem jest wywiercić w jednym z nich taki otwór, by drugi mógł się przez niego swobodnie przecisnąć. Wydaje się to absurdalne, prawda? Właśnie taki zakład, dotyczący najzwyklejszej kostki, przegrał w XVII wieku książę Rupert Reński. Jego przegrana dała początek trwającej trzy stulecia matematycznej przygodzie […]

Czasami wydaje się, że w nauce nic już nas nie zaskoczy. Tym bardziej w tak klasycznej dziedzinie, jak mechanika płynów. Okazuje się, że to błędne przekonanie. W laboratoriach Politechniki w Darmstadt zaobserwowano coś, co dosłownie wywraca do góry nogami podstawowe założenia o tym, jak się zachowują ciecze. Mikroskopijne kropelki oleju, zamiast poddawać się nurtowi, potrafią […]

W głębi kosmosu, oddalona o miliony lat świetlnych, pewna gwiazda neutronowa właśnie wystawiła astronomów na ciężką próbę. Przez lata wydawała się stopniowo gasnąć, by nagle, w sposób absolutnie nieprzewidywalny, rozbłysnąć z ogromną siłą. Ten kosmiczny spektakl to więcej niż tylko widowisko. Obiekt oznaczony jako P13, znajdujący się w galaktyce NGC 7793, zwiększył swoją jasność w […]

Fizyka jest nieubłagana. Gdy porównamy wydajność układu napędowego, elektryczne jednostki biją na głowę swoich spalinowych konkurentów. Mimo to, na autostradach i w salonach sprzedaży, to stare, mniej efektywne technologie wciąż dyktują warunki. Coś tu ewidentnie nie gra i problem leży zupełnie gdzie indziej niż w samych silnikach. Teoretycznie wszystko jest jasne. Przewaga wydajności, prostota konstrukcji […]

Ziemia skrywa w swoich głębszych warstwach tajemnicę, która może zmienić reguły gry w światowej energetyce. Naukowcy są na tropie ogromnych, naturalnych pokładów wodoru, które formują się bez udziału człowieka. Jeśli najnowsze szacunki się potwierdzą, moglibyśmy dysponować paliwem na skalę, o której dotąd nawet nie marzyliśmy. Nie jest to jednak gotowe rozwiązanie, które uratuje nas od […]

Przez lata były niczym duchy w świecie nauki – wszyscy wiedzieli o ich istnieniu, lecz nikt nie potrafił ich zobaczyć na własne oczy. Pojedyncze atomy tlenu swobodnie poruszające się w ciekłej wodzie stanowiły jedno z ostatnich wielkich wyzwań dla chemików. Każda próba ich uchwycenia kończyła się niepowodzeniem, bo albo niszczyła delikatną próbkę, albo wywoływała niekontrolowane […]

Aluminium od lat kojarzy się nie tylko z lekkością, ale także z pewną słabością. Gdzieś w głębi wyobraźni każdego projektanta silników czy samolotów tkwi świadomość, że ten lekki metal ma swoją granicę, którą wyznacza wysoka temperatura. Przez dziesięciolecia obowiązywała jeszcze jedna żelazna zasada, bo to, że łączenie aluminium z żelazem stanowi przepis na katastrofę. Okazuje […]

Od lat słyszymy, że kontrolowana fuzja jądrowa to kwestia najwyżej kilku dekad. Wizja czystej i niemal nieograniczonej energii przyciąga zarówno naukowców, jak i inwestorów, choć postęp jest mozolny. Główną przeszkodą nie jest już sama fizyka plazmy, lecz kolosalne koszty i nieprawdopodobna precyzja wymagana przy budowie reaktorów. Z tego impasu próbuje się wyrwać amerykański startup Thea […]

Geolodzy planetarni od dziesięcioleci badają wulkaniczną przeszłość Księżyca. Najnowsze analizy danych z orbiterów ujawniły coś, co nie powinno tam istnieć – przynajmniej według dotychczasowej wiedzy. Kluczem okazały się dane mikrofalowe z chińskich misji Chang’e, które wykazały anomalie termiczne w rejonie Compton-Belkovich. To doprowadziło do identyfikacji struktury znanej dotąd tylko z naszej planety. Ciepło z rozpadu […]

Czasami w świecie nauki zdarza się, że eksperyment wyprzedza teorię. Tak właśnie było w przypadku pewnej klasy przezroczystych materiałów, nad którymi pracowali badacze z Penn State i Queen Mary University of London. To, co zaobserwowali w laboratorium, przeczyło obowiązującym zasadom fizyki i przez dłuższy czas nie miało logicznego wytłumaczenia. Ceramika może być nie tylko niezniszczalna, […]

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, czy wynik rzutu monetą można przewidzieć? Albo czy w dziecięcej wyliczance kryje się jakiś ukryty schemat? Przez długie lata ludzkość ufała takim metodom, uznając je za wystarczająco przypadkowe. Dziś wiemy, że to złudzenie. Wynik każdego rzutu, losowania, a nawet działania skomplikowanego algorytmu komputerowego da się teoretycznie obliczyć, jeśli dysponuje się odpowiednio […]

Czasem w nauce najtrudniej jest zakwestionować coś, co wydaje się oczywiste. Przez dziesięciolecia fizycy materii skondensowanej działali w przekonaniu, że zrozumieli jeden z fundamentalnych procesów w zaawansowanych materiałach warstwowych. Teraz okazuje się, że mogli się mylić, a konsekwencje tej pomyłki sięgają daleko w przyszłość projektowania nowych technologii. Zespół naukowców z Cornell University postanowił przyjrzeć się […]